Atlı Arabalar

Motorlu araçlar öncesi insan ve yük taşımacılığı at arabaları ile yapılmaktaydı. Motorlu araçların yaygınlaşmaya başladığı yıllarda da atlı arabaların kullanımı sürmüştü.
Atlı arabaların kinto, katip odası, landon, koçu, fayton, talika gibi çeşitleri vardı. Ancak talika, 2014 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras listemize girmiş bir uğraş olmuştur.
Talika, insan ya da yük taşımak için kullanılan, dört tekerlekli, genellikle tek at tarafından çekilen bir at arabası çeşididir. Talikacılık, ise bu arabaların hem mekanik aksamının yapımcılığını hem de arabanın yük taşınan bölümünün süslemeciliğini kapsar.
Yük taşımak için yapılan, tabla ya da sandık denilen bölüm, taşınacak yüke uygun yapıldığından boyut ve biçim olarak bölgelere göre farklılık gösterirdi.
Talikalarla sayfiyeye gitme adeti vardı. Bu iş için kullanılacak olanlar yaylı ve üstü kapalı olurdu. Talikalara iniş binişler arabanın arkasına dayanan merdivenle yapılırdı. Tablada dört veya altı kişi karşılıklı iki sıraya oturabilirdi.
Talikaları çeşitli renk ve desenlerle süsleyenler, resim eğitimi almamış, çıraklıktan yetişmiş kişiler olurdu. Edirne’de bu zanaatı sürdürenler hala vardır. Talikacılık aklıma Hindistan ve Pakistan’da kamyonunu, otobüsünü süslemeden kullanmayanları getirdi.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Necmi İğe Evi Etnografya Müzesi, Edirne, 2022.