1950’ler
Yeni dönemin tutkusu, sanatçının tam ve sonsuz özgürlüğe sahip olması.
Mondrian’ın aksine bir tutumla, resmin/eserin planlanmaması, sanatsal eylemlerin rastlantısal bir şekilde oluşması için fırsat yaratılması hali öne çıkmıştır.
İletişim de yeni dönemin en önemli konularından olmuştur.
Bu temel prensipler 1950’lerden itibaren tüm sanat akımlarına yön vermiştir.
Happening,
- ABD kökenli,
- Sanat ve yaşam arasında iletişim kurmak isteyen,
- Bunu, seyirci ile doğrudan ilişki kurarak yapmayı hedefleyen,
- Amacına tıpkı yaşamda olduğu gibi rastlantısal, programsız, tasarlanmamış eylemlerle erişmeyi amaçlayan,
- Gösterilerin resim, dans, müzik, şiir, filmler, diapozitifler ve plaklarla yapılan,
- Görsel sanatlarla sahne sanatları arasında bir girişim; sergi ile teatral sunum karışımı bir çalışma türü olan,
- Belli bir öykü anlatmayan,
- Konu, oyuncu, senaryo ile provadan kaçınan,
- Doğaçlama, bağımsız, taşınamaz, yeniden üretilemez ve asla ikinci kez tekrarlanmamış eylemlerle,
- Sanatçının özgürlüğünü güçlü bir biçimde doğrulayan,
- Sanatın ve sanatçının Pazar tarafından kullanılmasını reddeden,
- Gösterilerin garaj, sokak, apartman dairesi gibi herhangi bir mekanda ve arkadaşlar arasında gerçekleştirildiği sanat olayına Happening denmiştir.
- Happening, ilk belirtileri Fütürizm ve Dada akımlarında ve Marcel Duchamp’ın yaklaşımında olan; Action Painting’e dayanan, ortaya çıkış hazırlıkları Merce Cunningham, John Cage ve Robert Rauschenberg tarafından yapılan, Neo Dada bölümünde kendisine yer verdiğimiz, Performans Sanatı kavramının oluşumunda öncü Allan Kaprow’un (1927-2006) gelişmesine ve teorisine katkıda bulunduğu bir oluşumdur.
- Neo Dadacı sanatçıların çoğu gibi Kaprow da eserlerinde sanat ile hayatı bağdaştırmanın yeni yollarını aramış, Action Painting yapan sanatçıların sanatı tuvalin dışına çıkarma, hayata yayma hedeflerini benimsemişti.
- Kalıcı olmayan bir sanat talep ettiği 1958 yılında yazdığı makalesinde Kaprow Happening (Etkinlik/Oluşum) terimini ilk defa kullandı.
- Allan Kaprow’un yaptığı 1959’da New York Reuben Galerisi’nde Altı Bölümde 18 Happening adlı gösteri Happening’in doğuşu olmuştur. Kaprow Happening’i “burada olan, hazırlıksız olarak ortaya çıkan” şeklinde tanımlamıştır.
- Claes Oldenburg, Red Grooms, Jim Dine ve daha pek çok sanatçı Happening’ler yapmışlardır.
- Happening’ler aracılığıyla yaşam, sanat, sanatçı ve seyirci ayrımı bulanık hale gelir.
- Happening sanatçının beden hareketleriyle, kaydedilen seslerle, yazılı ve sözlü metinlerle ve hatta kokularla denemeler yapmasını mümkün kılar.
- John Cage’in düşüncelerini yeniden ele alarak ve Happening’in tek bir olay olmasına karşı çıkan Happening sanatçıları Fluxus adı altında birleşmeleriyle Happening hızlı biçimde yayılmıştır.
- 1960’lı yılların sonunda Happening’den esinlenen iki eğilim ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri, sanatçının kendi vücudunu sanat malzemesi olarak kullandığı Vücut Sanatı, diğeri ise bünyesinde küçük anlatım parçalarına da yer veren Action Performance’dır.
- Happening’ler daha sonra Performans Sanatı olarak adlandırılmıştır. Performans’ın Happening’den farkı, Performans’ın tasarlanmış olmasıdır.
Action Performance, Allan Kaprow, Çağdaş Sanata Varış, Claes Oldenburg, Fütürizm, Greenwich Village, Happening, Jim Dine, John Cage, Judson Memorial Kilisesi, Marcel Duchamp, Merce Cunningham, Neo Dada, New York Reuben Galerisi, Pat Muschinski, Performans Sanatı, Red Grooms, Snapshots from the City
Leave A Reply