- 1980’li yıllarda doğmaya başlayan siberpunk imgelemi, yaygınlaşmaya başlayan çokuluslu şirketler, kişisel bilgisayarlar, internet, nüfus ve alt kültürlerin artışı gibi unsurları kurgusal olarak geleceğe taşır. Çokuluslu şirketlerin hükümeti değiştirme gücü ve büyük askeri gücü vardır.
- Karanlık, uğursuz yerler ile birleşmiş, hayatın her bir parçasına hükmeden bilgisayarların olduğu bir dünyayı gösterir. Güncel ya da sanal gerçeklik arasındaki sınır bulanıklaştırılır. Bilgisayarları karanlık ve kötü olarak tanımlar.
- Geleceğin aniden hücum edişi ve aşırı enformasyonun insan üzerinde yaratacağı şok fikri, bir siberpunk karakteristiğidir.
- Siberpunk öyküleri çoğunlukla yakın gelecekte ve yeryüzünde geçer. Burada, dış uzayda yabancı varlıklar, gezegenlerin keşfi, gezegenler arası yolculuklar yapmak yerine, bilgisayar ağları içine dalan insan zihninin iç evreninde dolaşılır. İnsan beyni ile bilgisayar sistemlerinin arasında doğrudan bağlantı kurmak tipik bir yaklaşımdır.
- Artık insani olmayan, yabancı olan bir dünya söz konusudur.
- Bu yabancı dünyada, çok sayıda alt kültür, dil, farklı kod ve yaşam biçimi vardır. Farklı uluslardan insanlar dev kentlerde yaşar. Dünya, bir ‘küresel köy’; sibernetik, enformatik ve mistik boyutlara sahip bütünsel bir ağdır.
- Siber uzay tasarımı ve teknoloji-beden bütünleşmeleri de siberpunkın diğer bir karakteristiğidir. Siber uzay, insan beyni ve makineler arasında kurulan veri ağları arasındaki bağlantılar sonucu oluşan bir iç uzaydır.
- Siberpunk kahramanları aşırı uçlarda gezinen, çoğunlukla karşı kültür temsilcisi, isyankar anti-kahramanlardır. Sokak ağzı, sert ve argolu konuşan; genç, üst düzey teknoloji kullanıcıları, sokak serserileri, uyuşturucu bağımlıları, teknoloji hayranları, bilgisayar korsanları, teröristler gibi farklılaşmış, yabancılaşmış karakterlerdir. Bunlar, toplumsal yarardan çok, kişisel motivasyonlar uğruna savaşırlar, genellikle macera ararlar.
Fotoğraf: www.bolumsonucanavari.com
- Gotik korku öğeleri, fantastik yaklaşımlar, telekinezi benzeri psişik yetenekler, metafizik algılamalar, klasik bilimkurguda reddedilmesi gereken unsurlarken, siberpunk bilimkurgularının özelliklerindendir. Yeniden doğuş, bedensiz yaşam gibi motifler bu özelliğe ait göstergelerdir. Siberpunk dünyasında büyü ve bilim aynı anda var olur.
- Yaygın temaları içinde şirketlerin devletlerden daha etkin olduğu demokrasi ötesi toplumsal kontrol sistemleri sayılabilir.
- Dedektif romanları, Kara Film teknikleri ve Postmodernist düzyazılar siberpunkta yaygın olarak kullanılır.
- 1980’li yıllarda doğmuş ve popüler olmuş bu türün kayda değer yazarları Bruce Bethke (1983 yılında yayımlanan Amazing Stories içinde yer alan Cyberpunk öyküsü), William Gibson (Neuromancer), Bruce Sterling, Alfred Bester ve Pat Cadigan, Rudy Rucker ve John Shirley’dir.
- Siberpunk eserler bilimkurgu eserlerinde olduğu gibi teknolojik ve geleceğe ait objeler veya terimler kullanılır. Ama burada kahraman bu teknoloji ile mücadele halindedir. Bilimkurgu eserlerin çoğu kahramanların teknolojiyi kullanarak karşılaştıkları problemleri nasıl çözdüğü ile ilgilidir. Aksine, siberpunk diyarında birey bu teknoloji ile ters düşer. Asıl problemi teknoloji oluşturur. Siberpunk yazarları daha çok teknolojinin getirdiği olumsuzluklar ve sorunlar üzerinde durur. Yüksek teknoloji ve düşük kalite yaşam kavramlarına dikkat çeker.
- Bilimkurguya farklı bir boyut kazandıran siberpunk, sadece edebiyat dünyası içinde kalmadı, belli kesimler tarafından benimsenen bir alt kültür, bir hareket halini aldı. Modada ve müzikte de bazı eğilimler siberpunk olarak etiketlendi. Siberpunk konseptleri kendi arasında da bölümlere ayrıldı, alt ekoller ortaya çıktı: steampunk; biyopunk; postsiberpunk gibi.
- Siberpunk türünün çizgi romanları da yapılmıştır: Red, Akira, Outlanders, V for Vendetta, Those Annoying Post Brothers bazı örneklerdir.
- Siberpunkın sinemadaki örnekleri arasında ise Yaratık Serisi (1979-2007), Bıçak Sırtı (1982), Terminatör Serisi (1984, 1991,2003,2015), Robocop Serisi (1987’de çekilen ilk filmden sonra iki devam filmi, dört televizyon dizisi, iki çizgi roman, iki çizgi filmi yapıldı), Brezilya (1985), Uçurum (1989), Abraxas (1990), Johnny Mnemonic (1995), Beşinci Element (1997), Yakuza İmparatorluğu (1997), Matrix Serisi (1999-2003), Azınlık Raporu (2002) sayılabilir.
Adını buhar teknolojisinden alan Steampunk, teknolojik icatlar yapılmasaydı, dünyanın nasıl bir yer olacağını anlatıyor. Arka planında 1800’lü yıllar olan, buhar gücü ile çalışan bir teknolojinin hakim olduğu bir dünyanın anlatımıdır.
Fotoğraf: 22dakika.org
Abraxas, Akira, Alfred Bester, alt kültür, Amazing Stories, Azınlık Raporu, Beşinci Element, bilimkurgu, biyopunk, Bıçak Sırtı, Brezilya, Bruce Bethke, Bruce Sterling, Çağdaş Sanat, Çağdaş Sanata Varış, Çokuluslu şirketler, Cyberpunk, Dedektif romanları, dil, fantastik yaklaşımlar, farklı kod, Gotik korku öğeleri, insan beyni, internet, isyankar anti-kahramanlar, John Shirley, Johnny Mnemonic, Kara Film teknikleri, kişisel bilgisayarlar, klasik bilimkurgu, Matrix, metafizik algılamalar, Neuromancer, Outlanders, Pat Cadigan, Postmodern Bir Fenomen, Postmodern Sinema, Postmodernist düzyazılar, postsiberpunk, psişik yetenekler, Red, Robocop, Rudy Rucker, sanat, Siber uzay tasarımı, Siberpunk, Siberpunk kahramanları, Siberpunk öyküleri, steampunk, telekinezi, Those Annoying Post Brothers, Uçurum, uzay, V for Vendetta, William Gibson, Yakuza İmparatorluğu, Yaratık
Comment
Harika bir konu olmu