Tang kültürü, Tang toplumu gibi toleranslıdır. Devlet anlayışında hoşgörü hakimdir. Tang toplumu açık bir toplumdur. Tang, Çin’in Rönesans devridir, romantik bir dönemdir. Bu dönemde Budizm, Taoist inançlar ve Konfüçyüs felsefesi ile kaynaşmıştır. Zen Budizm bu dönemde filizlenmiş, Taocu çalışmalar klasik olarak kabul edilmiştir.
Tang sanatında Sasani İran’ın kültürel etkisi, görsel sanatlarda, müzikte ve dönemin beğenisinde kendini gösterdi. Kuzey Hindistan’dan gelen Budist sanat, Yakın Doğu’daki Roma etkisini Afganistan üzerinden aldığından, Grek-Roma esintilerini de beraberinde getirdi. Tang döneminin altın, gümüş işçiliğinde gerek biçim gerekse süsleme bakımından, Sasani metal işçiliğinin etkisi, Orta Asya ve Hint karışımı ile görülür. Yeşim taşından üretilen süs elemanları bu dönemde de yapılmıştır. Çin’in özgün kaligrafi sanatının uygulanışı bu dönemde de devam etmiştir. Çin’deki önemli sanat dallarından biri olan lake eserler, bu dönemde de üretilmiştir. Dry Lacquer tekniği ile (lake ile ıslatılmış kumaş kullanarak) dini ve laik heykeller de yapılmıştır.
Tang sarayından gönderilen sanatçılar Bilge Kağan ve Kül Tigin dikitlerinde çalışmıştır. Bu dikitlerin üzerinde bir yanda Çin yazı işaretleri, diğer yanda ise Eski Türk kavimlerine özgü run karakterleri vardır. Vezir Tonyukuk’un dikitinde sadece Runik harflerden oluşan yazıt vardır ve anıtın taş dikiti, bir Çin uyarlaması olan kaplumbağanın üzerinde değil basit bir taş levhanın üzerinde durur ve böylece Türk üslubu vurgulanır (1).

Sırlama, en mükemmel haline bu dönemde ulaşmıştır. Seramikte bu dönemin renkleri sarı, yeşil, kahverengi ve bazen de mavi idi.
Boyanmış ve üç renkli sırlama (“three-color” glaze) uygulanmış olan kil süvarili at figüründe süvari, İran tarzı dar, uzun kollu üst, pantolon ve çizmeler giymiştir. At, son derece realist betimlenmiş bir Fergana atıdır. Bu atların temini gayesiyle Çin Orta Asya’ya uzanmıştır (2).
Atlı maiyet içinde davulcu veya borazancı süvariler yer alabilirdi. At sırtındaki bu müzisyen figürleri Tang Hanedanı döneminden üst düzey bir devlet görevlisinin mezarında bulunmuşlardı (3).
Fotoğraf: The Arts of Ancient China, The Metropolitan Museum of Art.

Gansu Bölge Müzesi’nde Tang dönemine ait iki heykelcik.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2018.

Tang dönemine ait, iki tane sırı çok renkli at heykelciği.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Shanghai Müzesi, 2018.
Sanatlar, daha önce hiç olmadığı şekilde, başka bir isim altında hala varlığını sürdüren İmparatorluk Bilimler Akademisi’nin kurucusu Minghuang (713-56) döneminde gelişti (4).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Cengiz Han ve Mirasçıları Büyük Moğol İmparatorluğu, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, 2006.
Eski Türk anıtları ve taş heykelleri, Dovdoi Bayar, sayfa 97.
(2) The Arts of Ancient China, The Metropolitan Museum of Art.
(3) Çin İmparatorluğu, Philip Steele, İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. Sayfa 51.
(4) Dünya Sanat Tarihi, John Fleming, Hugh Honour, Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2016. Sayfa 265.
Leave A Reply