Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Simin Demokan koleksiyonundan.
Uzakdoğu’da hayvanlar ile bitkiler arasında geleneksel bir akrabalık olduğu düşünülür. Çin’de kaplan ile bambu ağacı, aslan ve şakayık, Zümrüdüanka ve pavlonya arasında böyle bir akrabalık kurulur (1).
Masal kahramanı olan Zümrüdüanka kuşu beş renkliydi ve pavlonya ağaçlarına yuva yapardı (2).
Çıyanlar, karakurbağalar, akrepler, yılan ve kertenkeleler yazın ortaya çıkan kolera, veba, karahumma, sıtma ve tifüs gibi belaları önlemek için kullanılan geleneksel simgelerdi (3).
Çin Yeni Yılı çok önemlidir. Memur ve işçiler köylerine, aile ziyaretine giderler. Yeni Yıl tatili 15 gün sürer. Çin ay takviminde, on iki yıllık döngü içinde her yıla bir hayvan ismi verilir. Bunlar sırasıyla fare, öküz, kaplan, tavşan, ejderha, yılan, at, keçi, maymun, horoz, köpek ve domuzdur. Çin’de Yang karakteriyle temsil edilen keçi, insana çok yararlı olduğundan en fazla sevilen hayvanların başında gelir. Çinlilere göre keçi uğurludur, barış ve huzur getireceğine inanılır (4).
“Budha, fareden sözlerini dünyaya yaymasını istediğinde, kurnaz yaratık bir atın kendisini bedava taşımasını istemişti. Akıllı at, “Olmaz,” demişti; bu yüzden bu iki burç o gün bugün anlaşamazlar.”(5).
Balıkçıl kuşunun simgesel anlamı yoldur. Çincede balıkçıl anlamına gelen sözcük aynı zamanda yol anlamına da gelmektedir. Japongülü, ün, zenginlik, görkem simgesidir. Balıkçıl ile bu çiçek yan yana betimlendiğinde ün ve zenginlik yolunu bulma arzusunu simgeler (6).
Geyik ve yarasa da uzun yaşam sembolleridir (7).
Bir çift kırmızı süs balığı, Budizm’in sekiz mutluluk simgesinden biridir. Çince balık sözcüğü bolluk ve zenginlik anlamındaki sözcükle eş seslidir. Tek altın balık zenginliği, iki altın balık doğurganlığı temsil eder; iyi şeylerin bolluğunu belirtir. Balık ayrıca dünyevi bağlardan ve kaygılardan kurtulmanın da sembolüdür (8).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Simin Demokan koleksiyonundan.
Yaban kazlarının önüne kutsal su dökme (yabani kazların birbirlerine çok sadık olduklarına inanıldığı için) evlilikte tapınağa gitmeden önce uygulanan bir usuldür. Bu yaban kazları töreni ile dini ve ahlaki evlilik gerçekleşmiş olur. Artık Tanrı önünde karı-kocadırlar (9).
Beyaz turna hem uzun ömür sembolü hem de tanrısal bir habercidir (10).
Fil, Asya’da bilgelik, sabır, güç ve egemenlikle ilişkilendirilir. Annesi Siddharta Gautama’yı doğurmadan önce rüyasında beyaz bir fil gördüğü için bu hayvan Budha’yı temsil eder. Budha, prens yaşamından bir atın sırtında kaçtığı için at da onunla ilişkilendirilir (11).
Çiçeklerin Kralı olarak adlandırılan şakayık, Çin’in devlet çiçeklerinden biri olarak seçilmiştir. Şakayık, ilkbaharın, dişil güzelliğin, sevginin ve zenginliğin simgesidir (12). Şakayık ve bulut bir aradaysa bu çifte mutluluk demektir (13).
Popüler Tao imgeleri arasında olan şeftali, ebedi yaşam, ölümsüzlük ve yenilenme sembolüdür (14).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Yastıkname, Sei Şonagon, Metis Yayınları, 2006. Sayfa 305.
(2) A.g.e., sayfa 306.
(3) Kar Çiçeği ve Sırlar Yelpazesi, Lisa See, Can Yayınları, 2005. Sayfa 116.
(4) Seyir Hali, İzel Rozental, Kırmızı Kedi Yayınları, 2017. Sayfa 86, 87.
(5) Kar Çiçeği ve Sırlar Yelpazesi, sayfa 264.
(6) Cengiz Han ve Mirasçıları Büyük Moğol İmparatorluğu, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, 2006. Lake Eserler Hakkında, Klaus J. Brandt, sayfa 487.
(7) Kar Çiçeği ve Sırlar Yelpazesi, sayfa 331.
(8) Klaus J. Brandt, sayfa 487.
(9) Çin Halkının Zihniyeti, Ku Hung-Ming, Doğu Batı Yayınları, 2013. Sayfa 98, 99.
(10) Semboller Nasıl Okunur?, Clare Gibson, Yem Yayın, 2013. Sayfa 125.
(11) A.g.e., sayfa 117.
(12) Klaus J. Brandt, sayfa 486.
(13) Kar Çiçeği ve Sırlar Yelpazesi, sayfa 122.
(14) Semboller Nasıl Okunur?, sayfa 124, 125.
Leave A Reply