Batı’da Mencius (Mensiyus) adıyla bilinen filozof Meng Zi (MÖ ykl. 370-300), Konfüçyüs’ün torununun öğrencisi olmuştu. Meng Zi’ye göre insan doğası fıtraten iyiydi, ama toplum tarafından yozlaştırılıyordu. Meng Zi’nin toplumsal hiyerarşi görüşü, Çin üst sınıfı arasında 20. yüzyıla kadar çok yaygındı. Ona göre toplum, iki gruptan oluşuyordu: Yönetici sınıftakilerin oluşturduğu üstün insanlar ve yönetilenlerin oluşturduğu bayağı insanlar. Bu görüş, aydınlar arasında çalışan sınıfları hor gören bir anlayış gelişmesine neden olmuştu (1).
Qing Hanedanı ya da Mançu Hanedanı döneminde (1644-1911) toplum, beş gruba ayrılıyordu. En tepede memurlar ve bürokratlar vardı; sonra, sayıca fazla olmayan soylular geliyordu; onları, eğitimli resmi alimler izliyordu. Halk ise iki kesime bölünmüştü: Birinci kesim, iyi ya da soylu avam (lingmin), ikinci kesim ise aşağı statüdeki soysuz avamdı (jianmin). Alimler, çiftçiler, zanaatkarlar, tüccarlar birinci kesime; köleler, uşaklar, oyuncular, fahişeler ve düşük düzeyli memurlar ikinci kesime dahildi. Jianmin grubundan olanların Devlet Sınavına girmeleri yasaktı (2).
Çinliler kumar oynamayı severler. Yaklaşık 2000 yıl önce ilk iskambil oyunlarını onlar icat etmişlerdi. Han Hanedanı döneminde kumar çok yaygın bir eğlence türüydü. İskambil oyunlarına, at yarışlarına, horoz dövüşlerine büyük paralar yatırarak bahse girerlerdi.
Kuzeyde oturan Çinli ile güneydeki Çinli, bir Alman ve İtalyan kadar birbirinden farklıdır (3). Kuzeyde, Çin’in beyni, kalbi ve ruhu yatar. Burada yaşayanlar uzun boylu, açık tenli, buğday yiyen, Mandarin konuşan, muhafazakar kişilerdir ve bunların beş bin yıl kesintisiz geçmişi olan efsanevi Merkez Krallık’ın varisleri olduğu düşünülür. Güneyde ise ülkenin kol gücü yerleşiktir. Güneyliler daha koyu tenli, daha gösterişli, pirinç yiyen ve diyalekt konuşan kişilerdir. Kuzeyliler pirinçten ve güneylilerden hoşlanmaz. İki kutup arasındaki sınırı Yangtze Nehri çizer. Çin’i ayıran nehir aynı zamanda tüm Çin’i besleyen nehirdir (4).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Kısa Çin Tarihi, Gordon Kerr, Say Yayınları, 2021. Sayfa 33.
(2) A.g.e., sayfa 116.
(3) Çin Halkının Zihniyeti, Ku Hung-Ming, Doğu Batı Yayınları, 2013.
(4) The River, Simon Winchester, An Owl Book Henry Holt & Company, 1996. Sayfa 12.
Leave A Reply