- Bilinen en eski kültürlerin doğduğu; ilk tarımın yapıldığı, hayvanların evcilleştirildiği, ilk köylerin kurulduğu, neredeyse bütün ilklerin ortaya çıktığı Bereketli Hilal / Fertile Crescent (Mezopotamya, Kuzey Suriye, Güney Doğu Anadolu, Batı Akdeniz) bölgesinde tarımı yapılan en eski kabuklu tahıllar arpa ve buğdaydır.
- Arkeobotanik incelemelere göre en eski buğday türleri başta kabuklu buğday (çatal siyez buğdayı), emmer buğdayı ve tek sıralı eincorn buğdayı olup, ekmeklik buğday (durum buğdayı) daha sonra ortaya çıkmıştır.
- MÖ üçüncü binin ikinci yarısında kuraklık nedeniyle arpa, çatal siyez buğdayı, burçak gibi kuraklığa dayanıklı bitkilerin tarımı yaygınlaşmış, buna karşın ekmeklik durum buğday, mercimek, keten gibi nem isteyen bitkilerin üretimi azalmıştır.
- Hitit metinlerinde 180 çeşit ekmekten söz edilmektedir. Bunlar arasında buğday, arpa, bakla unundan yapılan mayalı ve mayasız ekmeklerin yanı sıra, farklı bileşimlerden oluşan ekmekler de bulunmaktadır. Bademli ekmek, fıstıklı ekmek, peynirli ekmek, yağlı ekmek, malt ekmeği gibi çeşitlerin yanı sıra tatlı ekmek, ballı ekmek, bezelyeli ballı ekmek, susamlı ballı ekmek, baklalı ballı ekmek, incirli ekmek, elmalı ekmek gibi unlu besinler de üretilmiştir. Ayrıca unun su ile pişirilmesinin ardından bal veya pekmez dökülerek tatlandırılan bir ekmek türü de bilinmektedir.
- Akadlarda tinnuru denen tandırın ısısı yaklaşık 480 dereceye ulaştığında pide biçiminde açılan hamurlar tandır duvarına yapıştırılarak pişirilirmiş.
- Ekmek konusunda standartları ilk olarak İngilizler sağlamaya çalışmıştır. Ekmek Mahkemeleri kurmuşlar, ekmeğin gramajını ve fiyatını bu yolla düzenlemeye çalışmışlardır.
- 10. yüzyılda İngiltere’de fırıncı olabilmek için bir fırında yedi yıl boyunca karın tokluğuna çıraklık yapmak ön koşuldu.
- 1762 yılında IV. Earl of Sandwich’in (John Montagu), iflah olmaz bir kumarbaz olduğu, kumar masasından kalkmadan karnını doyurabilmek için iki dilim ekmek arasına rozbif koymalarını istemesiyle sandviçi icat ettiği hikaye edilir.
Yararlanılan Kaynak
- Tunç Çağlarında Güneydoğu Anadolu Mutfağı, A. Tuba Ökse, Arulis, Sayı 5, 2018.
- https://earlofsandwichusa.com
A. Tuba Ökse, Arkeobotanik, arpa, Arulis, Bademli ekmek, bakla unu, baklalı ballı ekmek, ballı ekmek, Batı Akdeniz, Bereketli Hilal, bezelyeli ballı ekmek, buğday, burçak, çatal siyez buğdayı, durum buğday, durum buğdayı, eincorn buğdayı, ekmek, ekmek hakkında, Ekmek Mahkemeleri, ekmeklik buğday, elmalı ekmek, emmer buğdayı, Fertile Crescent, fırıncı, fıstıklı ekmek, Güney Doğu Anadolu, incirli ekmek, IV. Earl of Sandwich, John Montagu, kabuklu buğday, Kalkolitik Dönem, keten, Kuzey Suriye, malt ekmeği gibi çeşitlerin yanı sıra tatlı ekmek, mercimek, Mezopotamya, peynirli ekmek, sandviç, susamlı ballı ekmek, tandır, tinnuru, Tunç Çağlarında Güneydoğu Anadolu Mutfağı, yağlı ekmek
Leave A Reply