Kadiri tekkesinde çift başlı kartallı bayrak ve Kral I. Zogu’nun fotoğrafı asılı. Ahmet Muhtar Bey Zogoğlu, 1924-1928 yılları arasında Arnavutluk Devlet Başkanı, 1928-1939 yılları arasında I. Zogu adıyla Arnavutların kralı olan Arnavut siyasetçidir. 1939’da İtalya’nın Arnavutluk’u işgalinden sonra da krallık payesini önce Mısır’da, sonra Fransa’nın Nice kentinde sürgünde taşımıştır.
Tekkede ayrıca bir Nazi subayının imzalı fotoğrafı ve KFOR misyonundan bir Alman yetkili ile yakın zamanda vefat eden şeyhin birlikte çekilmiş fotoğrafı da duvarda yer alıyor.
Duvarlardaki fotoğraflar tekkelerin dini ve politik kurumlar olabileceğini düşündürüyor.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı hakimiyetine giren Priştine, 458 yıl Osmanlı idaresinde kalmış, 1913 Londra Antlaşması ile Sırbistan’a bırakılmıştır. Priştine, “Türk Sultanlarının sayfiyesi” olarak anılmıştır. Günümüzde Kosova’nın başkentidir. Yaklaşık 1 milyon 780 bin nüfuslu Kosova’da nüfusun büyük çoğunluğunu Arnavutlar oluştururken, ülkede Türk, Boşnak, Sırp, Goralı, Roman, Aşkali ve Mısırlı gibi çeşitli azınlık grupları da yaşıyor.
- Çoğunluğu Mamuşa ve Prizren‘de yaşayan Türkler nüfusun %1,1’ini oluşturuyor. Bugün Kosova’da 20-25 bin Türk yaşıyor dense de pek çok Türk’ün nüfus sayımında Arnavut olarak yazıldığı biliniyor.
- Kosova Bayrağı, mavi arka plan üzerine 6 beyaz yıldız ve onun altında bulunan sarı Kosova haritasından oluşuyor. 6 yıldız ülkede yaşayan 6 etnik grubu (Arnavutlar, Sırplar, Türkler, Boşnaklar, Goralılar ve Romanlar) temsil ediyor. Kosovalı Arnavutlar ayrıca Arnavutluk Cumhuriyeti’nin bayrağı olan kırmızı arka plan üzerine siyah çift başlı kartalın bulunduğu ulusal Arnavut bayrağını da yaygın bir şekilde kullanıyor.
- Arnavutların başından beri çoğunluğu oluşturduğu Kosova’da 1912 yılında Sırpların oranı %21 idi. 1991 yılına gelindiğinde Sırp nüfus %11’e düşmüştü.
- Bölgede yaşayan Türklere Sırplardan çok Arnavutlar baskı yapıyor. Arnavut milliyetçiliği Kosova’da, Sırplardan sonra, Türklere karşı da dostça olmayan tavırlar takınmakta.
- Kosova çok ciddi ekonomik sıkıntı içinde. İşsizlik yaygın. Nüfusun %35’i yurtdışında çalışıyor.
- Para birimi önceden Alman Markı idi, şimdi ise Euro.
Peç / Peja / İpek’te bir Osmanlı eseri: Hasan Bey Hamamı. Hamam 1462-1485 yılları arasında yapılmış. Hamamın yapımında hem taş hem de tuğla kullanılmış. Bu tekniğe opus mixtum, karma eser deniyor.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- 1951 yılına kadar Türkler siyasi sebeplerden ötürü görmezden gelindi. 1951 yılında Türkçe eğitim hayata geçirildi. Priştine Radyosu’nun kurulmasıyla birinci ve ikinci kanallarda Türkçe yayın başladı. 1969 yılında Tan Gazetesi yayımlanmaya başladı. TRT ve Üsküp Televizyonu 1969 yılından beri Türkçe yayın yapıyorlardı ama bu yayınlar Kosova’dan seyredilemiyordu. Priştine Televizyonu kurulmadan önce, 1974 yılında Belgrad Televizyonu’nda ilk Türkçe yayın yapıldı.
- 23 Nisan Kosova Türklerinin milli bayramı.
- Kosovalı gençler arasında Türkçe bilenlerin sayısı oldukça fazla. Başta Yunus Emre Enstitüsü olmak üzere, pek çok kuruluş Türkçe dil kursu düzenliyor. Kosova Devlet Radyo Televizyonu’nda hergün 15 dakika Türkçe yayın yapılıyor. Priştine Üniversitesi’nde Türkoloji Bölümü var.
- Türk firmaları Kosova’nın kalkınma hamlelerinde önemli bir role sahip. Anadolu Ajansı verilerine göre, 2017 sonu itibariyle Türk yatırımcılar Kosova’da 368 milyon avro yatırım yapmış, faal olarak Kosova’da bulunan 700 Türk şirketinde de yaklaşık 10 bin kişiye istihdam imkanı sağlanmış. Türk müteahhitlerinin yaklaşık 1,4 milyar dolar tutarında 18 önemli projeyi tamamladığı belirtilmiş.
- Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) aracılığıyla Kosova’ya 600’ün üzerinde projeyle katkıda bulunulmuş, tamamlanan projelerin değeri 100 milyon doları geçmiştir.
Leave A Reply