Kaunos ören yerinde bulunmuş MÖ 3. yüzyıla tarihlenen Işık ve Kehanet Tanrısı Apollon başı.
Apollon aynı zamanda bilici bir tanrıymış ve tapınakları kehanet merkezleri olarak ün salmış. Apollon ile Artemis ikiz kardeşler ve birbirlerini bütünleyen tanrılar olarak bilindiğinden, her ikisine de adanan tapınaklar yapılmış. Ege’de, Didim’deki Apollon tapınağı bunlardan biridir ve didim, Yunanca ikiz anlamına gelir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Fethiye Arkeoloji Müzesi, 2019.
Kaunos’ta bulunmuş Tanrıça Artemis heykeli, Roma Dönemi’ne, MS 4. yüzyıla ait.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Fethiye Arkeoloji Müzesi, 2019.
- Hititlerde de olan yemin tanrıları, kurallara uymayanların cezalandırılmasından sorumludur.
- Vahşi doğanın koruyucusu olan tanrı ciddi tapım gören önemli bir tanrıdır.
- Pers etkisiyle yüceltilen tanrılar satraplıklar ortadan kalktıktan sonra tapım görmemiştir. Bu durum bu tanrıların yalnızca politik amaçla yüceltildiklerini ve halkın nezdinde kabul görmediklerini gösterir.
- MÖ 4. yüzyılda artık yazıtlarda Helen tanrıları da yer almaya başlamıştır. Helen kökenli tanrıların, Helen kültürüne daha açık olan kıyı kentlerinde daha fazla; Anadolu kökenli kültlerin daha çok kırsal alanda tapım gördüğü anlaşılmıştır.
- Irmak Tanrısı ve Tahıl Tanrıçası, Güneş Tanrısı, Savaş Tanrısı, Yeraltı Tanrısı, dağ, ırmak veya kaynak güçlerinin koruyucu tanrıları vardı.
- Anadolu’da kültü oldukça yaygın olan Ay Tanrısı’nın adı Hitit ve Luvi’lerde çok geçer ve Luvi kültürünün etkin olduğu Kilikya, Pamfilya, Likya ve Karya’da değişik formlarda varlığını sürdürür.
- Önem sırasına baktığımızda ilk sıradaki Ana Tanrıçalar’dan sonra ikinci sırayı Eril baş tanrılar, üçüncü sırayı ise Ay Tanrısı Men alırken, dördüncü sırayı özellikle Roma İmparatorluk Çağı’nda etkin olan Hosios kai Dikaios (Kutsal ve Adil Tanrı) Kültü alır.
Antik kent Letoon’da Leto kutsal alanında yer alan Apollon Tapınağı’nın cella’sının döşeme mozaiği. Ortadaki güneş motifi Işık Ülkesi Likya’yı, sağdaki lir betimlemesi Tanrı Apollon’u, soldaki yay ise Tanrıça Artemis’i sembolize etmektedir. Eser Helenistik Dönem’e tarihlenmektedir. Mozaik tablo restorasyon sonrası Fethiye Arkeoloji Müzesi’ne getirilmiş, orijinal yerine kopyası yerleştirilmiştir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2019.
Leave A Reply