Fethiye Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekte olan stellerden örnekler.
Stel, Mezopotamya, Eski Mısır ve Batı Anadolu kültürlerinde kullanılan dikili anıtlara verilen isimdir. Stellerin üzerinde genellikle dini yazılar olur. Genellikle tapınak önlerine konan steller bazen tapınaklar hakkında bilgi verir.
Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, 2019.
- Anadolu’da, özellikle de Frigya’da önemli bir yere sahip olan tanrıların Likya’da da kayda değer sayıda takipçileri olduğu anlaşılmaktadır.
- Ana Tanrıça farklı mitolojilerde farklı adlar altında yüceltilir. Likya’da Ana Tanrıça’ya ait en erken belge MÖ 4. yüzyıla, en geç belge ise MS 3. yüzyıla aittir. Ana Tanrıça yazıtlarda ve tasvirlerde bazen tek başına yer almakta, bazen kendisi gibi Frigya kökenli olduğu düşünülen Ay Tanrısı Men ile birlikte tasvir edilmektedir. Likya’da en değerli kültlerden olan Ana Tanrıçalar Hitit-Luvi geleneğinde ve Frigya’da da çok önemli idi.
- Ölen kişinin ruhu için her ay yapılan törenlerde kümes hayvanları, yılda bir yapılan törenlerde büyükbaş hayvan kurban edildiğini yazıtlardan öğreniyoruz.
- Yöneticiler, anıtlarına tanrıların da kabartma ve heykellerini dahil ederek onları unutmadıkları mesajını verirken, yönettikleri insanlara da, tanrıyla birlikte ne kadar güçlü olduklarını göstermeyi hedeflemişlerdir.
- Hiçbir zaman bir Likya Beyi’ne bir tapınak yapılıp tapınılmamıştır. Onların en fazla, sadece cephesi tapınağa benzetilen mezarları olmuştur.
- Sadece tek bir kentte tapılan tanrılar, yerel kültler de olmuştur. Öte yandan kültler değişik bölgelerde kendilerine has anlatım ve semboller de kazanmıştır.
- MS 4. yüzyıla doğru, pagan kültler geride kalmaya, onların yerine tek tanrılı inançlar, Musevilik ve Hıristiyanlık ön plana çıkmaya başlamış, ancak eski tanrıların etkisi de uzun süre devam etmiştir.
27 numaralı parça Helenistik Dönem’e ait bir sunak, 28 ve 29 numaralı olanlar ise yine aynı döneme ait adak taşlarıdır.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Fethiye Arkeoloji Müzesi, 2019.
ana tanrıça, Ay Tanrısı Men, din, Eski Mısır, Fethiye Arkeoloji Müzesi, Frigya, Helenistik Dönem, Hıristiyanlık, kurban, Likya, Likya Beyi, Likya ışık ülkesi, Likya'da din, Mezopotamya, Musevilik, pagan kültler, stel, tek tanrılı inançlar
Leave A Reply