Likya Işık Ülkesi 46 Tlos

Fethiye Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekte olan bölgede çeşitli dönemlerde kullanılmış sikkelerden örnekler.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2019.

Tlos antik kenti, Fethiye’nin 42 km doğusunda Yaka Köyü sınırları içindedir ve Tlos, Eşen Vadisi’ne hakim konumdadır.
Güneyinde Saklıkent Kanyonu, kuzeyinde Kemer Beldesi vardır. Kentin antik komşuları ise kuzeyde Araxa, Oinoanda, Kadyanda, güneyde Xanthos, güneybatıda Pınara, batıda ise Telmessos’ tur. Belki de bu kadar geniş sınırlara sahip olduğundan Hitit kaynakları Tlos için ülke ifadesini kullanmıştır. Ele geçen yazıtlardan antik kente bağlı pek çok mahalle ve köy olduğu anlaşılmaktadır. En geniş coğrafyaya yayılan Likya kentinin Tlos olduğu düşünülüyor.
MÖ 15. yüzyıldan itibaren Hitit metinlerinde rastlanan Lukka toprakları içerisindeki Dlava yerleşimi Tlos ile özdeşleştirilmiştir. Tlos’un tarihinin, mağara ve höyük buluntularına dayanarak, Hititlerden çok daha önceye dayandığı düşünülmektedir. Tlos ve yakın çevresinde Neolitik Çağ’dan başlayan yerleşim Demir Çağı’na kadar kesintisiz devam etmiştir.

Topraklarının bereketinin yanı sıra gemi yapımı için gerekli olan sedir ormanlarına sahipti.
Tlos bu ayrıcalıkları sayesinde Likya’nın en erken zenginleşen kentlerinden biri olmuştur. Likya Birliği’nin altı büyük şehrinden biridir, 3 oy hakkı vardır. Üç oy hakkına sahip diğer şehirler Xanthos, Patara, Pınara, Olympos ve Myra’dır.
Yaka Köyü’nün önündeki tepe kaya mezarları ile delik deşiktir. Birinde kahraman Bellerophon’u kanatlı atı Pegasus üzerinde gösteren bir kabartma vardır. MÖ 5. yüzyıla tarihlendirilmektedir.
Tepedeki kalenin birkaç kez yıkılıp yapıldığı düşünülüyor.
Likya Bölgesi MS 43 yılında bir Roma Eyaleti olduğunda da Tlos önemini korumuş, Metropolis unvanını almıştır.
Tlos, Hıristiyanlık Dönemi ile birlikte bölgede oluşturulan piskoposluk merkezlerinden biri olmuştur. Önemi, Beylikler ve Osmanlılar zamanında da sürmüştür.
Tlos, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır.

Likya bölgesinden steller.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Fethiye Arkeoloji Müzesi, 2019.

Füsun Kavrakoğlu