- Gerçek yaşamın ölümden sonra başladığına ve/veya ölümden sonraki yaşamın sürekliliğine inanan toplumlar için dünyevi yaşantı dirimli olma halidir ve yaşamın kısa bir süresine karşılık gelir. Bu nedenle, ölümden sonraki sürekliliği önemseyen inanç sistemleri, dünyasal evlerine vermediği değeri, ölüm evlerine verirler. Şamanlar da böyledir. Örneğin Likyalılar mezarlarını dağlara yaparlar; Eski Mısırlılar ölülerini mumyalayarak piramitlerde saklarlar; kimi Selçuklu gömülerinde ölü sultanları geleceğe bozulmadan aktarmak için balmumu kullanılır. Bu kültürler, ölümden sonraki yaşamı kutsarlar.
Türkiye’nin güneydoğusunda Fethiye‘ye 46 km. uzaklıkta, Kınık Köyü yakınlarında bulunan Xanthos/Kaş’ta bulunmuş olan Nereid Anıtı’nın yeniden yapımı dünyanın en büyük arkeoloji müzesi olan British Museum’da sergileniyor.
Bu Likya lahitlerinin en büyüğü ve en güzellerinden biri. Adını deniz tanrısı Nereus’un kızları Nereid’lerden alıyor. Kızları sütunların arasında görüyoruz.
Anıt, Likya kültürü üzerindeki İran ve Yunan etkisini (özellikle Atina etkisini) gözler önüne seriyor. Mezar bir Yunan tapınağı formunda. Likya asilleri, aynı Persler’in yaptığı gibi yükseltilmiş bir plaformun üzerinde gömülmek istemişler.
MÖ 390-380 arasına tarihlenen Nereid Anıtı, bilinen en eski tapınak tipi mezardır. Bu tipin en büyüğü Halikarnas Mozolesi’dir.
Nereid Anıtı’nın doğu cephesinin yeniden yapımı 1967-69 tarihlidir. Heykel ve rölyeflerin yerleşimi tartışmalıdır.
Alınlığın merkezinde yer alan asil çiftin Arbinas ve karısı olduğu düşünülmektedir. Etrafları çocukları ve diğer şahıslarla çevrilidir.
Arşitrav frizinde av sahneleri yer almaktadır.
Podyumun üstündeki ilk sıra kabartmada bir şehrin kuşatma sahnesi; alttaki frizde ise süvarilerle piyadelerin savaş sahneleri yer almaktadır. Bu betimlemeler Yunan stilinde yapılmıştır. Heykeltıraşın ve mimarın Yunanlı olduğu tahmin edilmektedir.
Mezar anıtının Leto adına bir tapınak ile şehir merkezinde anıtlar inşa ettirmiş olan Arbinas (?-MÖ 380) için yapıldığı düşünülmektedir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2017.
Nereid Anıtı’na ait olan ancak doğu cephesinde yer almayan heykeller British Museum’da ayrı bir odada sergilenmektedir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2017.
MÖ 360’lı yıllara tarihlenen Likya mezarı Pavaya’nın lahdi.
Eserin üzerindeki figürler İran ve Yunan etkilerini yansıtsa da çatısı tipik Likya formudur.
Lahit 1844 yılında kaşif Charles Fellows tarafından İngiltere’ye götürülmüştür.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, British Museum, 2017.
Leave A Reply