- Bugün Türkmenistan topraklarında bulunan Köne (köhne, eski) Ürgenç, Cengiz’den önce Harezm’in başkenti imiş. Köne Ürgenç ’in 17. yüzyıl ortalarında susuzluk nedeniyle terk edilmesinden sonra, günümüzde Özbekistan sınırlarında kalan Ürgenç şehri kurulmuş. Harezm’in başkenti ise Hiva olmuş. Biz, Türkmenistan’dan Özbekistan’a Ürgenç’den girdik.
- Hiva Amu Derya kıyısında kurulmuş bir kent.
- Uzun yıllar İpek Yolu kervanları buradan geçmiş.
- 712 yılında Araplar Harezm’i aldıklarında halk Zerdüşt dinindenmiş. Söylentiye göre, Araplar okumuşları öldürüp halkı Müslüman yapmışlar. Eski Saray’daki suretli çiniler değiştirilmiş.
- Hiva, 19. yüzyıla kadar Asya’nın en büyük köle pazarı olmuş.
- 1995 yılında 2500’üncü kuruluş yılını kutlayan Hiva, UNESCO Dünya Mirası listesine alınmış.

İçan Kale, yani iç kale. Buraya Ata-Darvaza adlı kapıdan girdik. Sağda Muhammed Emin Han Medresesi ile Kalta Minare. Solda ise Köhne Ark, yani Hiva’nın eski sarayı görülüyor.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Kalta Minare, yani bitmemiş minare. Yapım yılı 1855. Muhammed Emin Han zamanında Buhara’yı görecek yükseklikte yapılmak üzere planlanmış ama Han ölünce yarım kalmış. Yerine geçen kardeşi, abisinin adı söylenir diye minareyi tamamlatmamış. Bu hali ile 29 metre. Bitirilebilse idi 85 metre olacaktı. Taban çapı 14 metre. Sağlamlık için çap yukarı doğru daralıyor. Üzerindeki yazı Arap harfleri ile Farsça.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Muhammed Emin Han Medresesi (1851-1855). Hiva ve Orta Asya’daki en büyük, iki katlı medrese. Hiva’da yapılan ilk konforlu medrese. Zemin katta iki odalı hücreleri var. Diğer bir yeniliği ise birinci kattaki odaların dışarı bakan pencereleri olması. Günümüzde otel olarak kullanılıyor.
Hiva’da 112 medrese, 96 cami varmış.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Köhne Ark (Eski Saray) önceden kale imiş. Saray büyüyünce İç Kale’den yüksek bir duvarla ayrılmış. Duvarları tuğla üzeri çamur sıvalı. 18.yüzyıla gelindiğinde Eski Saray şehir içinde şehir haline gelmiş. İçinde bir kale, Han’ın rezidansı, yüksek mahkeme, barut yapımevi, silahlık, Han’ın kabul ofisi, yazlık ve kışlık iki cami, harem, mutfaklar, ahırlar, koç dövüşü alanı gibi mekanlar varmış. Bugün gezilen Eski Saray 19. Yüzyıldan kalma. Sarayın tek giriş kapısı var.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Eski Saray’ın yazlık camii, esintiyi yakalamak için eyvanlı ve surdan yüksek yapılmış.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Yazlık caminin içinden. Çinileri tuzlu göl kenarından aldıkları toprağı çimento olarak kullanarak işlemişler. Çiniler numaralı. Duvara harçla yerleştirildikten 3 gün sonra çiniler çivileniyormuş.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Depreme dayanıklılığı artırmak için sütunlardaki metal ile mermer arasına deve yünü koymuşlar.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
Leave A Reply