Püritenler 4

İnanışın ana noktaları şöyle özetleyebiliriz:

*Seçilmiş millet anlayışı,
*İbranileşme (Entelektüel hayatın İsrail’den feyz alması. İbranileşme İsa’nın gelişini hazırlar, gelişini kolaylaştırır, inanışı.)
*Mesihçilik (Dünyanın Sonu Kuramı),
*Kapitalizm,
*Gündelik hayatta Viktoryen ahlak anlayışı olarak sıralanabilir.

Püritenlerin temel inançlarına daha yakından bakarsak:

• Eski ve Yeni Ahit’e kelimesi kelimesine inanmak. Ancak zamanın geçmesi ile tefsir kaçınılmaz olunca yorumları geleneği değil yenilikleri (atom bombası, Darwin gibi) kullanarak yaptılar. Alegorik yorumlar zaman içinde arttı.
• Yaşam, ahlak ve din sade bir şey olarak algılandı. İngiltere ile sürtüşmeler başlayınca Amerikan milliyetçiliği ile ritüelde farklılık oldu; ayinler Amerikanlaştı, daha eğlenceli hale geldi.
• Amerika’ya gelişlerinin ilahi bir plan neticesinde gerçekleştiğine inandıkları için Kutsal Kitap’taki hikayeler ABD için yeniden yazıldı: George Washington Yeni Musa oldu; Atlantik Okyanusu Kızıldeniz’in, İngiltere Mısır’ın yerini aldı; Kızılderililer, İsrail’in Kayıp Kabileleri yerine kondu. İngiltere’den ABD’ye göç eden Püritenlerin, diğer İsrail kabileleri adına dini ve bazı politik görevleri üstlenen Levililer’den olduğunu; atalarının da Cohenler olduğunu öne sürdüler. Levililer’in ve Cohenler’in görevinin Mesih’i bu dünyaya getirmek olduğuna inanılır.
• Kutsallık Hareketi. Dini tören yerine Tanrı ile birleşebilmek için Ruhul Kudüs’u içine çekmek amacıyla zıplamak. Kişi ağlamaya başlayınca Ruhul Kudüs’ün kişinin içine girdiğine inanılıyor. (Ayinleri internetten izlemek mümkün.) Kişinin transa geçip bilinmeyen bir dille konuşmaya başlaması da (Pentecostal dil) ruhun içe girdiğinin bir başka göstergesi sayılıyor. Bilinmeyen dilde konuşma ve ruhun içe girmesinin kaynağı Resullerin İşleri’dir deniyor. Ruh’un ilk Aziz Paul’ün içine girdiği ve bu yüzden onun bilinmeyen bir dille konuştuğuna inanılıyor. Katolikler ve diğer Protestanlar bunlara şeytani hareketler diyor.

  (Joseph Smith, bilinmeyen bir dilde yazılmış bir kitabı İngilizceye tercüme etmiş. Bu kitap Mormonlar tarafından Yeni Ahit’ten sonra gelen kutsal kitap olarak kabul ediliyor.)