Renk 17 Müzik ve Renkler 2

• Renklere müzikal olarak bakma düşüncesi renkli bir klavsen yapan Gottlob Krüger (1715-1759) ile devam etmiştir. Krüger’in yaptığı bu enstrüman ile göze hitap eden bir müzik üretilmiştir.
• 18. yüzyılın son dönemlerinde ise nota ve renklerin birebir mukayese edilmesi fikri doğmuştur.
• 20. yüzyılda besteciler eserlerini ve eserlerinin bölümlerini renklerle isimlendirmişlerdir. İngiliz besteci ve şef Arthur Bliss (1891 – 1975), Renkli Senfoni adlı bestesinin dört bölümünü mor, kırmızı, mavi ve yeşil renkleriyle adlandırmıştır.
• 1889’da Rimsky Korsakov Mlada isimli operasında librettodaki renk sözcükleri ile nota kalıplarını, renkli sahne ışıklandırmalarıyla senkronize etmiştir.
• Tablolar bestecilere ilham kaynağı olurken, ressamlar da müziğin soyut fikrinden ve bestelerinden ilham almışlardır. Sadece resmin adının esin kaynağı olduğu kompozisyonlar olduğu gibi, resmin yapısal özelliklerini müziğe aktaranlar da olmuştur. Resim ve müzik arasındaki etkileşimin yoğunlaşması 20. yüzyılın başlarında gerçekleşmiştir.
• Vasiliy Kandinsky (1866-1944), renklerin duyulması fikrini ileri sürmüştür. Kandinski’ye göre renk, klavyedir.
• Renklerin sesleri konusuyla ilgilenen pek çok kuram ve çalışma bulunmaktadır.
• Sacharjin-Unkowsky, yıllarca konu üzerinde çalıştıktan sonra “sesleri doğal renklerle, renkleri de doğal seslerle tanımlayarak, rengin duyulması ve sesin görülmesi”ne yönelik bir sistem geliştirmiştir. Yöntem, hem kendi okulunda, hem de St.Petersburg Konservatuvarı’nda yıllarca  başarıyla kullanılmıştır. Alexander Scriabin (1872-1915), daha ruhsal bir yol izleyerek, Unkowsky’nin geliştirdiği yöntemden pek de farklı olmayan bir çizelgede, seslerle renkleri karşılaştırmıştır.
• Sesin renk olarak görülmesi ya da rengin, ses olarak duyulması, duyuların birbirini etkileyerek harekete geçirmesine sinestezi denir.
• Duyuların birliği Hindular’ın kutsal kitaplarından Vedalar’da da mevcuttur. Kozmik sayı olarak kabul edilen yedi temel alınarak, yedi sesi karşılayan yedi farklı renkten bahsedilir.
• Özdeş renk ve ses skalaları Sembolistlerle popülerlik kazanmıştır. Ruh, renk ve tınıda dile gelmektedir.
• Renkler kullanılarak yapılan müzik eğitimlerinin başarısı yüksek olmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

1. Zaman İçinde Müzik, Evin İlyasoğlu, YKY, 1994.
2. Resimde Müziğin Etkisi, Nazan İpşiroğlu, Remzi Kitabevi, 1994.
3. Müzik ve Renk İlişkisi, Hande Mestan, Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi Kaygı, 20/2013, 300-303.
4. Renkler ve Müzik Arasındaki İlişki, Umut Otyakmaz , www.academia.edu, 2015.