Türk kültüründe sadaka taşı olarak bilinen ve 19. yüzyıl ortalarına dek süregelmiş olan yardımlaşma sistemi, dilenciliğin önlenmesi ya da en düşük düzeye indirilmesi için alınmış bir önlem niteliğindeydi.
Bu amaçla halkın kolayca ulaşabileceği camilerin, çeşmelerin, köprülerin, sık geçilen sokakların bir köşesine küçük taş sütunlar dikilirdi. Bunların üstünde küçük bir çukur bulunurdu. İsteyen sadakasını buraya bırakır, ihtiyacı olan kişi de gereksindiği parayı buradan alırdı. Parayı bırakan da parayı alan da kimsenin görmemesi için geceyi tercih ederdi. Bu zarif yardımlaşma aracı alan eli utanç ve eziklikten, veren eli ise gurur ve riyadan korurdu. Sadaka taşı, bir sivil toplum dayanışma yolu idi. Odunpazarı’nda gezerken birkaç tane sadaka taşı gördüm.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Eskişehir, 2022.
Leave A Reply