MÖ 29.000-25.000 yılları arasına tarihlenen bu seramik Venüs heykelciği, Çek Cumhuriyeti’nde, Dolni Vestoniçe adlı köyde bulunduğu için Dolni Venüsü adını almıştır. Bu heykelcik ve yakınlarda bulunan diğer birkaç parça dünyanın bilinen en eski seramikten yapılan heykelleri olarak kabul edilmektedir. Kilinin içinde kemik, fildişi parçaları, odun kırıntıları, tüyler de bulunmuştur. Odun ateşiyle, 600 ila 800 derece arası olduğu tahmin edilen bir ısıda pişirilmiş. Sonra soğumaya bırakılmış; soğuduktan sonra sırlanmış ve tekrar pişirilmiş diye düşünülüyor (1)(2).
Fotoğraf: Wikipedia
Kairatos Nehri kıyısındaki Neolitik bir yapıdan ve Girit’te bulunmuş nadir gömü alanlarından birinde ele geçen çanak çömlek MÖ 4500-3000 yılları arasına tarihleniyor. Ege’deki kültürel yaşam, Neolitik ve Bronz Çağ başlıkları altında ve onlar da erken-orta-geç dönemlere ayrılarak incelenir. Ege’deki Neolitik Çağ: Erken Neolitik MÖ 6800-5800, Orta Neolitik MÖ 5800-5300 ve Geç Neolitik MÖ 5300-3200 dönemlerine ayrılır (3).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Kandiye Arkeoloji Müzesi, Girit, 2023.
Ege’de Bronz ya da Tunç Çağı ise MÖ 3200-1050 yılları arasına tarihlendirilir. Bu dönemde Ege’nin değişik bölgelerinde farklı kültürel oluşumlar yaşanmıştır. Yunan anakarasında gelişene Helladik, Kiklad Adaları’nda gelişen kültürlere Kikladik, Girit’te gelişen uygarlığa ise Minos Uygarlığı adı verilir. Bu çağ da aynı Neolitik Çağ gibi üç döneme ayrılarak incelenir.
Erken MÖ 3200-2100,
Orta MÖ 2100-1650
Geç MÖ 1650-1050.
Bu dönemler bölgeye göre adlandırılır. Yunan anakarasındaki dönemlere Erken-Orta-Geç Helladik, Kiklad Adaları’ndakine Erken-Orta-Geç Kikladik ve Girit’tekine Erken-Orta-Geç Minos Uygarlığı dönemi adı verilir (4).
Yaklaşık olarak MÖ 3500-1100 arasına tarihlenen Minos Uygarlığı, Knossos, Phaistos ve Mallia‘da ilk sarayların inşa edildiği (MÖ 2000) dönemde başlayan Eski Saraylar Çağı, bu sarayların depremle ilk büyük tahribine (MÖ 1700) kadar sürer. Yeni Saraylar Çağı’nda (MÖ 1700-1450), Bitkisel (Floral) Stil ve Deniz (Marine) Stili olarak adlandırılan seramikler üretilmiştir. MÖ 1450-1150 yılları arasına tarihlenen Saraylar Sonrası Çağ’daki seramik üretimi ise Saray Stili olarak adlandırılır (5).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Milos Venüsü – Dolni Venüsü, Sami Aji Çalakalem, Şalom Gazetesi, 3 Ekim 2018.
(2) Vikipedi
(3) Akrotiri, Christos G. Doumas, Society for the Promotion of Studies on Prehistoric Thera, 2017. Sayfa 15.
(4) A.g.e.
(5) Minos Uygarlığı, acikders.ankara.edu.tr
Leave A Reply