Sepoy Ayaklanması.
Fotoğraf: arkeolojidefterim.com
Hindistan’daki ‘dinsiz’ halk egemen bir yasal varlığa sahip olmaya layık görülmemişti (1).
1857’de Avam Kamarası’nda Bengal’deki İngiliz idarecilerden F. J. Shore şöyle demişti:
“İngilizlerin asıl kaidesi Hindistan’daki herkesi hizmetçi yapmaktır. Bunun için kendi çıkarlarımıza ve faydamıza olacak her yolu mübah gördük. En yüksek vergileri getirdik, ele geçirdiğimiz bölgeleri derhal haraca bağladık. Sonra da yerli yöneticilerin elde ettikleri hasılattan kat ve kat fazlasını topladığımız için gururlandık.”
İngilizler doğrudan yönetmeyi tercih etmedikleri bölgeler için prenslikler kuruyorlar, bu prensliklerden kendilerini düşman devletlerden korumak için koruma parası alıyorlardı. Bu prenslikler, kendilerini korumak için hazır bulunan İngiliz birliklerine büyük paralar ödüyorlardı (2).
İngiliz vergi memurları yerel koşulları göz önüne almıyordu. Çiftçi mahsulünü kaybetse bile vergi ödemeye mecburdu. Üstelik vergi, mahsuller toplanmadan önce hükümete nakit olarak ödenmeliydi. Vergilerin ufak bir kısmı bile çiftçilere kamu hizmeti olarak geri dönmüyor, vergiler doğrudan Londra’daki İngiliz hükümetine gidiyordu (3).
Doğu Hindistan Kumpanyası‘nın dağıttığı temettü oranları efsaneleşmiş, şirket İngiliz yatırımcıların göz bebeği haline gelmişti. Hindistan tarafından Birinci Bağımsızlık Savaşı, İngilizler tarafından Sepoy Ayaklanması adı verilen 1857 isyanı sonrasında Kraliyet şirketin idaresine el koymuştu. (Sepoy, Doğu Hindistan Kumpanyası için çalışan Hintli askerlere verilen isimdi.) (4).
19. yüzyılın sonunda Hindistan, İngiliz memurlar ve askerlerin en fazla para kazandığı yerdi. 1920’lerin sonunda yaklaşık 7.500 İngiliz her sene Hindistan’dan 20 milyon sterlin civarında emekli maaşı alıyordu (5). 1901 yılında Hindistan’dan sorumlu devlet bakanının Hindistanlı vergi mükellefleri tarafından ödenen maaşı 90.000 Hindistanlının yıllık gelirine eşitti (6). İngiltere Hindistanı’nda İngiliz yetkililere verilen, büyük sahip manasındaki sıfat Burra sahip, onların hanımlarına ise Memsahip deniyordu (7).
Yararlanılan Kaynak
(1) Utanç İmparatorluğu: İngilizler Hindistan’da Ne Yaptı?, Shashi Tharoor, Kronik Kitap, 2023. Sayfa 73.
(2) A.g.e., sayfa 46.
(3) A.g.e., sayfa 47, 48.
(4) A.g.e., sayfa 49.
(5) A.g.e., sayfa 50, 51.
(6) A.g.e., sayfa 52.
(7) A.g.e., sayfa 53.
Leave A Reply