Otantik İcra

1600-1750 yılları arasına tarihlenen, Floransa sarayları için yapılan, Venedik’te ticari amaç taşıyan Barok müzik 20. yüzyılda yeniden keşfedilmiştir.
1980’lerde Ortaçağ, Rönesans ve Barok’a Erken/Eski Dönem denmiş ve otantik icra dönemi başlamıştır. Günümüzde dönem pratiğinin uygulanmaması doğru bulunmuyor; tarihsel farkındalık içeren icra (historically informed practice) gerekli görülüyor. Mozart pianoforte, klavikord kullanıyordu; onun eserini piyanoyla icra etmek doğru bulunmuyor.
Erken Dönem Müziği ile anılan Hortus Musicus bu yıl konserlere ev sahipliği yapmaya başlayan İstanbul Deniz Müzesi’ndeydi. Programlarında yer alan eserlerin en eskisi 12. yüzyıla tarihleniyordu. Toplulukta üçü ses sanatçısı olmak üzere on müzisyen vardı. Barok dönem müziğinde sesin şarkı gibi değil, enstrüman gibi çıkması gerektiğini; düz, çınlak ve vibrasyonsuz olmasını izledik. Bach, Leipzig’deki kilisede Passion’u 8 kişilik bir koroya söyletmiş. Eseri, kalabalık bir koroya söyletmek doğru bulunmuyor. Günümüzdeki kural, Barok çalışmış olanın Barok, Romantik çalışmış olanın Romantik söylemesi.
Otantik icranın bir başka yönü ise müzisyenlerin de dönemin giysilerini kuşanması.

İstanbul Deniz Müzesi bence çok hoş bir mekan olmuş. Saltanat kayığının önünde, deniz manzarası ve mehtap eşliğinde konseri dinlemek hoşuma gitti. Hortus Musicus dinleyiciler tarafından çok beğenildi.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Yine Deniz Müzesi’nde Sigiswald Kuijken’i dinledik. Kendisi Barok kemanın doğru tarzda nasıl çalınması gerektiğine dair çalışmalar yapmış. O dönemde enstrümanın çene altına dayanmadan çalınması gerektiğini ortaya koymuş. Konser öncesi dönem pratikleri hakkında bilgi verdi. Kendisi de dönemin çalgılarını kullanıyor.

Sigiswald Kuijken, 2004’te violoncello da spalla, omuz çellosu, adıyla bilinen enstrümanı literatüre kazandırmış. Bach’ın çello için olan eserlerini yazarken aklında bu enstrümanın olduğu düşünülüyormuş. Kuijken, bu çalgı ile bize Bach’ın 6 numaralı Çello Süiti’ni dinletti.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu