Categories: Eski Kültürler

Likya Işık Ülkesi 60 Phaselis 1

Önceleri sarnıçlarla karşılanan su ihtiyacı, Roma Dönemi’nin artan nüfusuna yetmediğinde, 12 metreyi bulan yükseklikteki anıtsal kemerlerle kente su taşınmıştır. Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2015.

Batı Toroslar’ın eteklerinde bulunan Phaselis antik kenti Antalya’nın Kemer ilçesinde, Tekirova beldesinde bir yarımadadır.
1811 yılında Kaptan Beaufort tarafından keşfedilmiş, 1838’de Fellows gelmiştir. Daha sonra pek çok yabancı seyyah/arkeolog burada yüzey araştırmaları yapmıştır.
Hem savunması kolay bir mevkidir, hem de kereste, buğday ve gül yağı gibi ürünleri ile zengin bir liman kentidir. Askeri ve ticari limanları vardır. Ana cadde ile anıtsal girişler ticari limana yönelik biçimlenmiştir. Phaselis sikkelerinin belirteci ticaret gemileridir.
MÖ 7. yüzyılda Rodoslular kenti kurutulmuş balık karşılığında almıştır, denir.
Kültürel olarak farklıdır ama siyasi olarak Likya’dadır. Etnik yapısı karışık, sanatı Likya’dan uzaktır. MÖ 130 yılından itibaren Likya Birliği üyesi olmuştur.
Atina’ya karşı Pers Satrapı Mausolos ’un tarafını tutmuştur. MÖ 4. yüzyılın başlarında Perslerin Karya valisi (satrapı) Mausolos, Pers yönetiminin gevşekliğinden yararlanarak bağımsız bir despot gibi davranmaya başlamış, Karya ile yetinmeyip Likya’da da hak aramaya kalkınca Perikles yönetimindeki Likya kentleri direnmişler ancak Phaselis Mausolos yönetimini benimseyerek onunla bir anlaşma imzalamıştır. Bunun üzerine Perikles, Phaselis’i düşman ilan ederek kenti kuşatmıştır.
Phaselis, Pers-Atina savaşlarında sonuna kadar Perslerin tarafında kalmış, Delos Birliği’ne yüklü miktarda yıllık vergi ödemek zorunda bırakılmıştır. Efes düzeyinde vergi ödüyor olması tüm Likya kentlerinin üzerinde bir gelir düzeyi olduğunu düşündürür.
MÖ 334 yılında, Büyük İskender’in Likya’ya doğru ilerlediği, çok sayıda şehri ele geçirdikten sonra Phaselis’te altın bir taçla karşılandığı ve kışı burada geçirdiği söylenir.
Phaselis, daha sonra Büyük İskender’in generallerinden Mısır’a yerleşmiş olan Batlamyus’un egemenliğine girmiş; sikkelerde lotus ile temsil edilen Mısır’ın İsis kültü zamanla burada kök salmıştır. Kentin asıl tanrısı Athena’dır ve kentin sikkelerinde gemi üzerinde betimlenmiştir. Diğer önemli tanrı, Rodos’un baş tanrısı olan Helios’tur.
MÖ 3. ve 2. yüzyıl içerisinde tekrar Rodos hakimiyetine girer. MÖ 1. yüzyılda kente sıkıntılı zamanlar yaşatan korsanlık faaliyetlerine MÖ 77’de Roma son vermiştir. Erken Roma dönemlerinde kent, yarımadanın etrafındaki üç adet doğal limana doğru aşağılara taşınmıştır. Tüm Roma yapıları bu bölümdedir. MÖ 46’da tekrar Likya’ya katılır.