Sömürgecilik 45 Nijerya ve İngilizler 2

İgbo halkının ilk katlediliş tarihi 1945 yılıdır. O kıyımı hızlandıran şey, İngiliz sömürge yönetiminin ulusal grevden İgbo halkını suçlaması, İgbo dilinde yayımlanan gazetelere yasak koyması ve İgbo karşıtlığı duygusunu cesaretlendirmesiydi. Son cinayetlerin “asırların” nefretinin ürünü olduğu anlayışı yanıltıcıdır. Kuzey’deki ve Güney’deki kabileler en az 9. yüzyıldan beri temas halindedir. Bu gruplar arasında savaşların olduğuna, köle elde etmek için birbirlerine baskınlar yaptıklarına hiç kuşku yoktur, ama katliamlar yapmamışlardır. Nefret çok yenidir. Sebebi İngiliz sömürge pratiğinin gayri resmi böl-yönet politikasıdır. Bu politika birliğin var olmamasını garantilemiş, ülkenin kolaylıkla yönetilebilmesini mümkün kılmıştır (1).

Biafra bayrağındaki kırmızı, Kuzey’de katledilen kardeşlerinin kanıydı; siyah, onların yasını tutmayı simgeliyordu; yeşil, Biafra’nın sahip olacağı refah demekti. Yarım bir sarı güneş ise aydınlık gelecek anlamındaydı (2).
Fotoğraf: vikipedi

Biafra Cumhuriyeti (1967-1970) kurulduğunda Nijeryalılar İgbolardan kurtulmuş olmaktan memnundular (3). Ama petrolü alıp gitmelerine izin verilemezdi (4). Biafra Savaşı’nda Nijeryalıların kullandığı mermilerin üzerinde Birleşik Krallık Kara Kuvvetleri Komutanlığı yazıyordu (5). İgbo katliamları ateşli Biafralılar yaratmıştı (6). Biafra’da yaşanan açlığı, Uluslararası Kızılhaç, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri en ağır acil vaka diye tanımlamıştı (7). (İngilizler, Kenya’da da testis kesmişlerdi. (8))

Birleşik Devletler için Biafra, “İngiltere’nin ilgi alanında”ydı. Sovyetler Birliği ise Nijerya’ya teknisyenler ve uçaklar gönderdi. Amerika veya İngiltere’yi küstürmeden Afrika’ya sözünü geçirme şansı karşısında heyecanlanıyordu. Beyazların üstün olduğunu düşünen Güney Afrika ve Rodezya, siyahların idaresindeki hükümetlerin başarısızlığa mahkum olduğunun bu yeni kanıtını zevkle seyrediyorlardı. Komünist Çin, Anglo- Amerikan Sovyet emperyalizmini kınadı, ama Biafra’yı desteklemek için pek bir şey yapmadı. Fransızlar Biafra’ya bazı silahlar sattı ama onu tanımadı. Ve birçok siyah Afrika ülkesi bağımsız bir Biafra’nın başka ayrılıkçı hareketleri tetiklemesinden korkarak Nijerya’yı desteklediler (9).

Almanlara göre “Konu insanları uygarlaştırmak olunca, kanalın öbür yanındaki kuzenlerimize bakmalıyız. Onlardan öğreneceğimiz çok şey var. Veya Kuzey Amerikalılardan.”(10).

Yararlanılan Kaynak

(1) Yükselen Güneşin Ülkesinde, Chimamanda Ngozi Adichie, Doğan Kitap, 2022. Sayfa 214.

(2) A.g.e., sayfa 352.

(3) A.g.e., sayfa 217.

(4) A.g.e., sayfa 231.

(5) A.g.e., sayfa 253.

(6) A.g.e., sayfa 260.

(7) A.g.e., sayfa 298.

(8) A.g.e., sayfa 293.

(9) A.g.e., sayfa 324.

(10)Morenga, Uwe Timm, Can Yayınları, 2010. Sayfa 311, 312.