Bir imparator, siyasal yönetici olduğu kadar dinsel bir liderdi de. Her Yeni Yıl’da büyük bir ayin alayı ile Pekin’deki Tientan’ın, fotoğraftaki İyi Mahsul İçin Yakarı Salonu’na gelir, bütün gece tanrılara yakarılır, ertesi yıl bol bir hasat vermeleri için dualar edilirdi. Eski Çinlilere göre Shandong Eyaleti’ndeki Taishan Dağı tanrıların eviydi. 2000 yılı aşkın bir süre boyunca imparatorlar doruktaki tapınağın kayalara oyulu basamaklarını tırmanıp tanrılara dua ettiler. Chou Hanedanı döneminde (MÖ 1122-255) Çinli hükümdarların Göğün Oğulları oldukları ve tanrıların iradesiyle tahta çıktıkları fikri gelişti. Bu fikir, imparatorların iktidarda kalmasını kolaylaştırdı. Birisi tahtı zorla ele geçirirse, devrik hükümdarın tanrılara hakaret ettiğini ispatlaması gerekirdi. Depremler ve doğal afetler genellikle tanrıların memnuniyetsizliğinin işaretleri olarak görülürdü (1).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 1997.
- Çin töresine göre imparator, şiddetli kuraklıktan sorumlu sayılırdı. Bu konuda birçok kendini suçlama fermanı vardır. Çin imparatoru bu suçlamayı, bir tanrıdan çok, bir yüce rahip olarak üstlenirdi. Göklere kişisel olarak dualar eder, kurbanlar sunar, olumsuzluklara çare üretmeye çalışırdı (2).
- Chou Hanedanı döneminde birçok tanrısal varlığın mevcut olduğu biliniyor. Kimi imparatorluğun bir kısmında, kimi başka kısmında olmak üzere Çinlilerin taptığı ruhsal varlıkların sayısının çok olduğu biliniyor. 1640 yılında yapılan bir çalışma, en az 800 tanrısal varlığın olduğuna işaret eder (3).
- Çin’in rüzgar ve bulut tanrıları grubu da vardır; Apsara’lar, bu gruptan dişil varlıklardır (4).
- İnsanlar kuraklık olunca yağmur tanrısını zorlamaya çalışırlar. Çin’de kağıttan veya ahşaptan yapılmış, yağmur tanrısını temsil eden kocaman bir ejder, törenle çevrede gezdirilir; yağmur yine de gelmezse, ejdere sövülür sayılır ve parça parça edilirdi (5).
- Çin imparatoru, sema ve arz şerefine adaklar sunardı (6). Kış ve yaz gündönümünde, Göğün Oğlu (imparator) için, Tanrı ve Yeryüzü için, imparatorluğun Dağları ve Nehirleri için feda ritüelleri yapılırdı (7). İlkçağlarda sunulan kurbanlar yiyecek ve içeceklerden oluşuyordu, daha sonraki dönemlerde ise su öne çıktı ve sonra da suyun yerini şarap aldı (8). Çin imparatorları kamusal kurbanları, tören kitaplarında yazdığı gibi sunarlardı (9).
- Çin’de kehanette bulunmak için kaplumbağa kabuğu ve ot sapı gibi nesnelere ilaveten Chiao denen iki parça odun ile ortadan ikiye bölünmüş fasulye şeklinde eski bir taştan oluşan bir nesne de kullanılırdı (10).
Yararlanılan Kaynaklar
- Çin İmparatorluğu, Philip Steele, İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. Sayfa 10.
- Altın Dal Cilt I, James G. Frazer, Payel Yayınları, 1997. Sayfa 51.
- Eski Çin’de Dinler, Herbert Allen Giles, Doğu Batı Yayınları, 2017. Sayfa 25.
- Cengiz Han ve Mirasçıları Büyük Moğol İmparatorluğu, Seramik Hakkında, Marie-Catherine Rey, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, 2006. Sayfa 502.
- Altın Dal Cilt I, sayfa 18.
- Yeryüzündeki Dinler Tarihi, Ömer Rıza Doğrul, İnkılap Kitabevi, 1958. Sayfa 127.
- Eski Çin’de Dinler, sayfa 27.
- g.e., sayfa 28.
- Altın Dal Cilt I, sayfa 9.
- Eski Çin’de Dinler, sayfa 32, 33.
Leave A Reply