Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, Kasım 2024.
Burası Paris merkezden 40 km uzaklıkta, Fransa’nın kuzeyinde, Chantilly Ormanı ile çevrili, şatosu ile çok turist çeken bir kasaba.
İlk şato, 10.-14. yüzyıllar arasında Senlis bölgesinin beyleri olan Le Bouteiller Ailesi’ne ait. 1358 yılındaki köylü ayaklanmasında şato tahrip oluyor, etrafındaki yerleşim yerleri yok ediliyor ve 1386’da Kral V. Charles’ın sağ kolu olan Pierre d’Orgemont’a satılıyor. 1386-1394 yılları arasında eskisinin yerine yeni bir şato yapılıyor. Kule temelleri dışında o şatodan günümüze ulaşan bir bölüm yok ama günümüzdeki Büyük Şato’nun yeri, ona göre belirlenmiş. Şato, Pierre d’Orgemont’dan Montmorency Ailesi’ne miras kalıyor; 1484-1632 yılları arasında bu aileye ait. 16. yüzyılda J. Bullant tarafından Küçük Şato yapılıyor ve etrafında yeni yerleşim yerleri oluşmaya başlıyor, bunların arasında şato görevlileri için yapılan evler de bulunuyor. Henri II de Montmorency, krala isyan edilince başı vuruluyor ve Kral XIII. Louis mülke el koyuyor, burayı av köşkü olarak çok kullanıyor.
Louis II’nin Muharebeler Galerisi’nde 1757 yılı Joseph Baumhauer yapımı dosya dolaplı çalışma masası, Aumale Dükü tarafından 1882’de satın alınmış. Pompei ve Herculaneum’un keşfinden sonra gözde olan Antik Yunan tarzının geri dönüşü olan erken Neo-klasik stilde.
1643’te Kraliçe mülkü, Henri II de Montmorency’nin kız kardeşi Condé Prensesi’ne, oğlu Louis II de Bourbon-Condé’nin Rocroi’da kazandığı zafer sonrasında armağan ediyor. Chantilly, 1643-1830 yılları arasında Condé Ailesi’nde kalıyor. Muzaffer oğul, daha sonra Büyük Condé (1621-1686) diye anılıyor. Onun döneminde, 1663 yılında, Chantilly’e içinde çiçek tarhlarının, bataklığa açılmış kanalların da olduğu görkemli Fransız stili bir park yapılıyor. Parkın mimarı André Le Notre, daha sonra Versailles Sarayı’nın bahçelerini tasarlıyor. Park, düzenlenen havai fişek gösterileri, konserler, festivaller ve danslı toplantılarla meşhur oluyor. André Le Notre, bataklığı Büyük Kanal’a ve kollarına dönüştürüyor. Chantilly’nin Versailles Sarayı’nın provası olduğu söylenir. Büyük Condé, Chantilly kasabasının da ilk planını yapıyor; şatoya çeşmeler, limonluklar yaptırdığı gibi burayı edebiyatçılarla paylaşıyor. Moliére, Tartuffe adlı eserini Chantilly’de yazıyor. La Fontaine, La Bruyére, Bousset, Madame de La Fayette, Madame de Sévigné Chantilly’nin müdavimleri oluyorlar. Büyük Condé, 1671’de XIV. Louis ve maiyetini Chantilly’de ağırlarken Kahya Vatel, cuma sabahı mutfağa indiğinde balığın yeterli olmadığını (o gün et yenmeyen gün) görünce kılıcıyla canına kıyıyor. Oysa balığın devamı yolda, şatoya varmak üzereymiş. Vatel, vazifeşinaslık örneği olarak anılagelmiş.
Yararlanılan Kaynak
The Chateau of Chantilly, Ed. Christian Ryo, Nicole Garnier, Editions Ouest-France, Edilarge S.A., Rennes, 2005.
Leave A Reply