Yok Olacak Yerler

Dünyada yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan pek çok yer var. Bunlardan on tanesini sayalım:

• Tanzanya’daki Afrika’nın en yüksek yeri olan Klimanjaro Dağı’nın tepesindeki buzulların hızla eridiği, 15 yıl içinde karsız ve buzsuz çıplak bir dağ haline geleceği bilim insanları tarafından ifade ediliyor.
• Doğal yaşam alanlarının azalması, avcılık ve hastalıklar nedeniyle Afrika kıtasında 50 bin aslan kalmış. Yani soylarının tükenme tehlikesi var.

Aslanları doğal yaşam alanlarında görmek için gittiğimiz Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki doğal park ve safari merkezi Kruger National Park’ın yanındaki Sabi Sand Reserve’de aslanlar.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 1999.

• Avustralya’nın doğusunda yer alan, uzaydan bile görülebilen, içinde bir milyondan fazla deniz canlısını barındırabilen Büyük Mercan Resifi, küresel ısınma ve kirlilik tehdidi altında. Deniz suyunun ısınması, sudaki asit ve karbondioksit oranının artması yüzünden 20 yıl içinde buradaki ekosistemin çökeceği ve resifin yok olacağı uzmanlar tarafından bildiriliyor.
• Küresel ısınma nedeniyle buzulların hızla eridiği uyarısı sıklıkla yapılıyor. Alp Dağları’nın doruklarından biri olan, vadinin içine kadar inen Bossons Buzulu (Fransa) da tehlike altında.
• Küresel ısınma nedeniyle buzulların eriyip deniz seviyesini yükseltmesi ile Pasifik ve Hint Okyanusu’ndaki Mikronezya, Tuvalu, Kiribati gibi ada devletlerinin tamamen; Maldivler’in ise %80’inin su altında kalarak haritadan silinmesi söz konusu.
• Florida yakınlarında, Florida panteri, iki milyon timsah, ayı ve pek çok kuş türünü barındıran; Dünya Biyosfer Rezervi ilan edilen ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan bataklık ve sazlıklardan oluşan bir nehir olan Everglades, tarım yapmak için kurutulmaya çalışılması ve bölgeden su çekilmesi sonucu epey küçülmüş. Koruma çalışmalarına rağmen hala küçülen bataklık yüzünden buradaki ekosistem de tehlike altında.
• Endonezya’nın Borneo Adası, barındırdığı canlı türleri bakımından dünya üzerindeki en zengin üçüncü ada olma özelliğine sahip. Tarım, madencilik ve ormancılık yüzünden yağmur ormanlarının giderek azalması sonucunda burada yaşayan 50 bin orangutanın soyu tükenme tehlikesi altında.
• 17. yüzyıl yapısı, dünyanın yedi harikasından biri sayılan Agra’daki Tac Mahal, çarpık kentleşmenin ve bölgede yer alan 200 kadar demir dökümhanesinin yarattığı (kurum, is ve asit yağmuru) hava kirliliğinin kurbanı olma yolunda.
• Grönland, Norveç, Alaska ve Kanada’da yaşayan, kutup ayılarının küresel ısınma sebebiyle soyunun tükenme tehlikesi var. Buzullar olmadan barınamıyor, avlanamıyor, beslenemiyor, boğulma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyorlar.
• Alçak düzlüklerdeki yağmur ormanlarının aksine, bulut ormanları sadece yüksek kesimlerde bulunuyor. Buradaki dev ağaçlar su ihtiyacını havadaki nemden, bulutlardan karşılıyor. Costa Rica’daki Monteverde Bulut Ormanı’nda bulutlar artık daha az görülüyor, ağaçların sayısı azalıyor, birçok farklı canlı türü de yok oluyor.

Yararlanılan Kaynak

• Yok Olmadan Önce Görmeniz Gereken 10 Yer, Allianz, Buluşma 2015.