Evlerinden alınıp sürgüne gönderilen Yahudilerin anısına Berlin’de götürüldükleri evlerin önündeki parke taşların arasına isimleri yazılı plakalar konmuş. Bunlar diğer taşlardan biraz daha yüksek yapılmışlar; takılıp hatırlamak için.
Fotoğraf: A. Yeşim Doğan
1890’lar Almanya’sı Prusya aristokrasisinde “safkan olma” meselesi, ileride Nazilerde olacağı kadar fazla ciddiye alınıyordu. Eulenburg ve Liebenberg ekibi (skandallarıyla ünlü eşcinsel gruplar) özellikle tehlikeli ırkçılardandı; İmparator II. Wilhelm’i (1859-1941) ikisi de azgın ırkçı teorisyenler olan Alman Gobineau ve İngiliz Houston Stewart Chamberlain ile tanıştırdılar. Wilhelm kısa sürede her şey konusunda Yahudileri suçlar olmuştu – Babasının o Yahudi “pisliğin” elinde ölmesinden, Yahudi “sürüsü”nce kışkırtılan toplumsal huzursuzluğa ve Yahudi “şerefsizler” tarafından tertiplenen basın eleştirilerine kadar…İmparatorluğun iliğini kemiğini kurutan büyük işletmeler Yahudiler tarafından yönetiliyordu. Yalnızca İmparator’un sarayı kirlenmemiş, şükürler olsun ki Yahudilerden azade kalabilmişti. Wilhelm ve eşi Augusta Victoria‘ya (1858-1921) göre İngiltere Sarayı’nın gizemlerinden biriydi bu; Yahudilerin saraya girmesine izin verilmesinin yanı sıra bazıları Bertie Dayı’nın (VII. Edward 1841-1910) en iyi arkadaşlarıydı. “Yaşlı Tavuskuşu” (Kraliçe Victoria 1819-1901), Yahudilerin dünyayı yöneten uluslararası bir tezgaha dahil olduğunun farkına varmıyor, onlar da kendi emellerini ileriye taşıyabilmek amacıyla Bertie’ye borçlarını kapatabilmesi için ödünç para veriyorlardı. Almanya’daki İngiliz düşmanlarına göre bu, onların ekmeğine yağ sürüyordu (1).
Eulenburg ve Liebenberg ekibini sarsan gazeteci Maximilian Harden, Berlinli bir ipek tüccarının oğluydu; entelektüel orta sınıfın asimile olmuş, varlıklı Yahudi ailelerden birine mensuptu. Yetiştirilmesinde belirgin Yahudi unsurlar yoktu ve ailesinin çoğu gibi o da İmparator II. Wilhelm Almanyası’nda Yahudilerin yükselme ihtimali pek olmadığı için sonradan Hıristiyanlığa geçmişti (2).
II. Wilhelm hararetle Yahudiler aleyhine konuştu. “Ülkemde onlardan fazlasıyla var. Köklerinin kazınması lazım.” (3).
Yararlanılan Kaynak
(1) Kral, İmparator, Çar, Catrine Clay, Pan Yayıncılık, 2021. Sayfa 167.
(2) A.g.e., sayfa 263.
(3) A.g.e., sayfa 293.
Leave A Reply