- Özel mülkiyetin önemsendiği ve korunduğu, piyasa ekonomisinin belirleyici olduğu sosyal ve ekonomik bir sistem olan kapitalizm Ortaçağ’da tüccar kapitalizmi ile başlamış ve evrim geçirmiştir.
- Frederic Jameson’a göre, Modernizm ve Postmodernizm, kapitalizmin belli aşamalarına eşlik eden kültürel oluşumlardır.
- Kapitalizmin birinci aşaması, Batı Avrupa, İngiltere, ABD ve bu ülkelerin etki alanına giren diğer yerlerde, 18. yüzyılda başlayıp, 19. yüzyıl boyunca süren, pazar ekonomisine dayalıdır. Bu döneme serbest rekabetçi dönem veya tekel öncesi kapitalizm veya piyasa kapitalizmi de denir. Bu aşamada buharla çalışan motor önemlidir. Dönemin estetik anlayışı ise Realizm/Gerçekçilik’tir.
- Kapitalizm’in ikinci aşaması, 19. yüzyılın sonlarında başlar ve 20. yüzyılın ortalarına kadar sürer. Bu döneme tekelci kapitalizm veya emperyalizm de denir. Bu aşamanın itici gücü elektrik ve ateşlemeli motorlardır. Dönemin estetik anlayışı Modernizm’dir.
- Kapitalizmin üçüncü aşaması, post endüstriyel/sanayi sonrası veya çok uluslu sermaye veya çok uluslu kapitalizm veya Üçüncü Dalga, Enformasyon Toplumu, Tüketim Kapitalizmi olarak günümüze varmıştır. Ağırlık malların üretiminden çok, pazarlamaya, satışa ve tüketime kayar. Bu aşamada nükleer ve elektronik teknolojiler önemlidir. Dönemin estetik anlayışı Postmodernizm’dir.
- Prof. Dr. Zafer Toprak, küreselleşmenin birinci evresini 19. yüzyılda yaşadığını söylerken, 1914-1945 yılları arasını küresizleşme dönemi olarak tanımlıyor ve 1944 Bretton Woods ile küreselleşmenin ikinci evresinin başladığını ifade ediyor.
- Bir başka tarihsel tanımlama ise Samuel P. Huntington’a ait. Huntington’ın Üçüncü Dalga Teorisi’ne göre dünyada üç demokrasi dalgasına karşılık iki ters dalga yaşanmıştır.
*Birinci Demokrasi Dalgası 1828-1926. Bu yıllarda 29 demokratik ülke ortaya çıktı.
*Birinci Ters Dalga 1922-1942. Mussolini’nin iktidara gelmesi ile başlayan dönemde demokratik ülke sayısı 12’ye düştü.
*İkinci Demokrasi Dalgası 1943-1962. Demokratik ülke sayısı 36 oldu.
*İkinci Ters Dalga 1958-1975. Demokratik ülke sayısı 30’a düştü. Askeri yönetimlerin iktidara oturduğu ülkeler arasında Portekiz, Yunanistan ve Türkiye de vardı.
*Üçüncü Demokrasi Dalgası’nın ise 1974’te başladığını öne sürüyor. 1989 yılında SSCB’nin yıkılması ile birlikte dünyadaki demokratik ülke sayısı yeniden hızla artışa geçti, diyor Huntington.
Fotoğraf: burier.blogspot.com
Bretton Woods, Çağdaş Sanat, Çağdaş Sanata Varış, Frederic Jameson, Kapitalizm, Kapitalizm’in ikinci aşaması, Kapitalizmin birinci aşaması, Kapitalizmin üçüncü aşaması, küreselleşmenin birinci evresi, küresizleşme dönemi, Modernizm, Postmodernizm, Prof. Dr. Zafer Toprak, Samuel P. Huntington, Üçüncü Dalga Teorisi
6 Comments
Kisa ve net bilgiler icin tesekkurler
Güzel sözleriniz için çok teşekkür ederim, çok naziksiniz.
“İşçi Sınıfının Beynelmilel Kardeşliği” temelinde gelişen XIX.yy küreselleşmesi, sınır-ötesi akışkanlık, sermaye ve işgücünden ziyade emtiaya (ing. commodities) kazandırmıştı. Daha telgraf bile yokken gerçekleşen bu mucize, bugün INTERNET’le mümkün olamamaktadır.
Murat Bey, katkınız için teşekkür ederim. Kızınıza hayranım.
Selamlar, saygılar.
Füsun Kavrakoğlu
Çok teşekkürler Sn. Kavrakoğlu. Sizin gibi insanlar tarafından takdir edilmek kızım (ve benim) için büyük şanstır.
Sizin kadar değerli bir kişi tarafından okunuyor olmak da benim için şereftir. Güzel sözleriniz için tekrar teşekkür ediyorum.
Saygılar,
Füsun Kavrakoğlu