Fotoğrafta MÖ 8.-7. yüzyıla tarihlenen iki küvet tipi lahit görüyoruz. Biri tunçtan, diğeri tunç ve deriden yapılma.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 2018.
- Hitit İmparatorluğu’nun çöküşü ve Urartuların çıkışı arasındaki zaman aralığında, Güney Kafkasya’da birçok karmaşık sosyal yapıya sahip yerleşme ve mezarlara rastlanmaktadır. Bunlar dışında, daha önceki dönemlerde rastlanmayan ve ilk olarak bu dönemde ortaya çıkan aristokrat mezarları gözlenmektedir. Bu mezarlar çok zengin gömü hediyeleri içerdiğinden böyle adlandırılırlar. Bu mezarlarda gömü hediyesi olarak çok sayıda çanak çömlek, silah ve at iskeletleri bulunmaktadır.
- Urartular, ölümden sonraki yaşama inanıyorlardı. Mezarlara konulan yiyecek, içecek ve ölü hediyeleri ölümden sonraki hayata inandıklarının göstergeleridir. Mühürler, steller, duvar resimleri ve tunç levhalar üzerinde ölü yemeği ile ilgili sahneler bulunmaktadır. Mezarların içinde ele geçen çanak çömlek ve hayvan kemiği gibi bir takım buluntuların da böyle bir yemeğe işaret ettiği düşünülmektedir.
- Ölü gömme adetlerini en çok adak eşyaları, miğfer, kemer ve mühürler üzerindeki betimlemeler sayesinde öğrenmekteyiz.
- Doğu Anadolu bölgesinde birçok alana yenilik getirmiş olan Urartular, mezar mimarisi ve gömü geleneklerinde de birçok ilki gerçekleştirmişlerdir.
- Gömü sistemlerindeki farklılaşmalar, aynı alanda farklı uygulamaların görülmesi, nüfusun etnik ve sosyal alanda çeşitlendiğinin belirtilerinden biri sayılır.
- Mezarlar boyutları, yapı malzemesi, inşa şekli, planı, mimari özellikleri gibi (kaya mezarları, yeraltı oda mezarları, taş sandık mezarlar, basit toprak mezarlar ve urne mezarlar); gömülen kişilerin sosyal statüsünü belirten adlandırmalara göre de sınıflandırılmışlardır (krali mezarlar, yönetici mezarları, halk mezarları gibi).
- Anadolu’daki kaya mezar geleneğinin anıtsal ölçekteki ilk örnekleri Frig (MÖ 800-676) ve Urartu bölgesinde görülmüştür. Urartulardaki bu geleneğin bir etkileşim sonucu mu yoksa bağımsız bir gelişim ile mi ortaya çıktığı bilinmemektedir. Urartulara ait 50’den fazla kaya mezarı saptanmıştır.
- Çok odalı Urartu mezarlarının iç donanımlarıyla kendine özgü, bağımsız bir gelişim gösterdiğine inanılmaktadır.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi, aristokrat mezarları, Çok odalı Urartu mezarları, deri, Frig, Hitit İmparatorluğu, kaya mezarı, küvet tipi lahit, lahit, mezar, mezar mimarisi, Mezar Tipleri ve Gömü Adetleri, Ölü gömme adetleri, ölü yemeği, Tunç, Urartu, Urartular
Leave A Reply