
Çok eski zamanlarda, kabuğu gökyüzünün kubbesine, vücudunun alt kısmıysa yeryüzünün düz sathına benzetilirdi. Bu kozmik göndermelerden ve kabuğunun üzerindeki izlerden dolayı çok eski zamanlarda kehanet için kullanılır (1) ve bu kaplumbağalara Göksel Kaplumbağa denirdi. Bir metafor olarak da yetenekli kişileri ifade eder. Göksel Kaplumbağa antik çağın dört efsanevi yaratığından biridir. Diğerleri ejderha, Anka kuşu ve Qilin’dir. Kaplumbağa aynı zamanda iyi şans ve başarının da sembolüdür (2). Antik Çin efsanelerinde geçen uçtuğu düşünülen hayali yılan Teng Yılanı hedefini asla şaşırmazmış (3). Tao’ya göre Teng Yılanı eylem ve eylemsizliğin esnek şekilde uygulanmasıdır (4).
Kaplumbağa, İlk İmparator’a Sarı Nehri ehlileştirmesinde yardım etmişti. Kaplumbağa aynı zamanda uzun ömrü ve değişmezliği simgeler. Eski imparatorların adlarının yazılı olduğu yazıtlar taştan kaplumbağaların üzerlerinde dururdu (5). Bir inanca göre erkek kaplumbağa olmadığından, dişiler yılanla eşleşmelidir. Bunun için de kaplumbağa, kuzeyin hayvanı olarak yılanla beraber tasvir edilir (6).
‘Kaplumbağa, gökyüzü ve yeryüzünün sırlarını saklar’ deyimi Çin’de halen kullanılmaktadır.
Fotoğraf: Dünya ve Çin Mitolojisinde Kaplumbağa, Mistikalem.com
Qin Hanedanı’nın MÖ 221’de Çin’i tamamen kontrolü altına almasından önce birçok beyliğin hüküm sürdüğü ülke, siyasi birlik ve merkezi otoritenin bir türlü tesis edilemediği çok uzun bir dönem yaşamıştır (7).
Emperyal Çin’in kurucu imparatoru olan ve Birinci İmparator olarak anılan Qin Shi Huang, MÖ 221’de bir dizi krallığı ele geçirerek Çin İmparatorluğu’nu kurmuş, feodal sistemi ortadan kaldırmıştır. Ağırlık ve uzunluk ölçülerinin yanı sıra Çin alfabesini standartlaştırmış, Çin Seddi’nin temellerini attırmıştır. İmparator, Konfüçyüsçü bilginlerin amansız düşmanıydı. Konfüçyüsçü klasikleri onun emriyle yasaklanmıştı (8). Yönetiminin felsefi temeli Yasacılık (Fajia) idi. Yasaları körü körüne benimseme anlamına gelen bu düşünce sistemi, Konfüçyüsçülüğün aksine, insanların doğuştan bencil ve dar görüşlü olduğunu, dolayısıyla katı bir şekilde cezalandırıcı kanunlarla belirlenmiş, korku uyandırmaya dönük bir yönetim sistemi kurulmasını uygun bulmuştur. Konfüçyüsçü bilginleri, geleneksel ahlakı kanunların üzerinde tuttukları için bir tehdit olarak görüyordu. Onlar, “mevcudu eleştirmek için geçmişi kullanıyorlardı” (9). “Pratik olmayan” tüm kitapların yakıldığı tarih olarak bazı kaynaklar (10) MÖ 213 yılını, bazıları ise MÖ 208 yılını (11) verir. İmparator Çin Şi Huang’ın verdiği kitap yapma buyruğu sonucunda pek çok kitap yok edildi. Bahanesi yeninin önünün açılması için eskimiş olanın saf dışı bırakılması olsa da asıl neden muhtemelen kendi saltanatını kendisinden öncekilerle karşılaştırma olanağını sağlayacak bütün delilleri ortadan kaldırmak istemesiydi (12). Ahlaksızlıkla suçlanan annesini de sürgüne göndermişti (13).
Qin Shi Huang’ın MÖ 210’a kadar süren hükümdarlığı sırasında yollar, kanallar, barajlar, Çin Seddi gibi birçok büyük proje, ihlalin sert biçimde cezalandırıldığı askeri disiplin sonucunda yapılabilmişti (14). İmparator, ölümden söz etmeyi yasaklamış, ölümsüzlük iksirinin peşine düşmüştü (15). Kendisini ölümsüz yapacağına inandığı cıva hapları yüzünden ölmüştü (16).
Konfüçyüsçülükten nefret eden Mao Zedung, “Birinci İmparator 460 bilgini diri diri gömdü; biz de 46.000 bilgini diri diri gömdük. Siz entelektüeller, bize Qin Shi Huanglar diyorsunuz ama biz onu yüz kat geçtik,” demişti (17).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Çin Simgeleri Sözlüğü, Wolfram Eberhard, Kabalcı Yayınları, 2000. Sayfa 161.
(2) İkna Sanatı, Guiguzi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021. Sayfa 44.
(3) A.g.e., sayfa 7.
(4) A.g.e., sayfa 45.
(5) Simgeler, sayfa 161.
(6) A.g.e., sayfa 162.
(7) Savaş Sanatı, Sun Tzu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017. Sayfa x.
(8) Dinin Demokrasiyle İmtihanı, Ian Buruma, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2012. Sayfa 69.
(9) A.g.e., sayfa 70, 71.
(10) Çin İmparatorluğu, Philip Steele, İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. Sayfa 5.
(11) Matematik Sembollerinin Kısa Tarihi, Joseph Mazur, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020. Sayfa 35.
(12) A.g.e., sayfa 35.
(13) Modern İpek Yolu, Kırmızı Kedi Yayıncılık, Ekim 2017. Çin Seddi ve Kitaplar, Jorge Luis Borges.
(14) Dinin Demokrasiyle İmtihanı, sayfa 69.
(15) Çin Seddi ve Kitaplar.
(16) Dinin Demokrasiyle İmtihanı, sayfa 69.
(17) A.g.e., sayfa 71.
Leave A Reply