Her yıl Gobi Çölü’nden kalkıp Kuzey Çin topraklarını örten lös’ün rengi olan sarı, Merkez ile bağlantılı bulunduğundan Merkez Krallığa hükmeden imparatorun rengidir. Günümüzde de Çin uygarlığının başlatıcısı ve tüm Çinlilerin atası olarak görülen Huang-di (Sarı İmparator) efsanevi ilk imparatordur. MÖ 2697–2597 veya 2698–2598 yılları arasında hüküm sürdüğü kabul edilir. Sarı, MS 6. yüzyılda resmi olarak imparatorluk rengi olarak kabul edilmiştir. O tarihe kadar kırmızı daha gözde idi. Birçok yüzyıl boyunca, Budist rahipler hariç, sıradan kişilerin sarı giysiler giymesi yasaklanmıştı. Ün ve ilerlemenin rengi sarı Çin’de çok sevilir. Sarı edebiyat, sarı filmler pornografi anlamında kullanılır (1).
Siyah, su, Kuzey yön, kış mevsimi ve tuzlu tatla bağdaştırılır. Bu rengi temsil eden hayvan domuz ve yılanla sarmalanmış kaplumbağadır (2). Siyah karanlık, ölüm ve onurun simgesidir. Çin tiyatrosunda siyah yüzlü oyuncu onurlu, kaba ancak dürüst kişileri temsil eder (3). Ancak Devrim döneminde kırmızı Devrimin rengi iken, siyah Devrim düşmanlarının rengiydi. İdeolojiye uygun, iyi siyasi yazılar Kırmızı Kalem, sakıncalı siyasi yazılar Kara Kalem olarak adlandırılırdı (4).
Gök mavisi, ilkbahar ile, ejderha ve Doğu yönüyle (Doğu, yağmur bölgesidir) ve beş elementten tahta ile ilişkilendirilir (5). Çin’in en karışık simgelerinden biri olan ejderha, elektrik yüklü, dinamik, yükselen bir güçtür. Kendini yıldırımla açığa vurur. Kışın bu enerji yeraltına çekilir, yaz başında yeniden etkin olur, gökte şimşek olarak görülür, gök gürlemesi olarak duyulur. Yeryüzündeki yaratıcı güçler, gök gürlemesiyle birlikte tekrar dirilir (6). Bu yüzden Çin inancında ejderhaların üç ana türü vardır: gökyüzünde, okyanusta ve mağarada yaşayan. Bazı kaynaklara göre ise dört tür: gök ejderhaları, yağmur yağdıran ruh ejderhalar, nehir ve derelere hükmeden yeryüzü ejderhaları ve hazineleri koruyan ejderhalar. Bunlardan her biri, dünyanın etrafını kuşatan dört denizin hükümdarıdır (7). Suyun bereket veren gücünü, bu yolla talihi ve koruyuculuğu sembolize ederler (8). Batıdakinin aksine Çin ejderi iyi huyludur. Eril gücün ve verimliliğin (yang) bir simgesidir. Dişil ilkeyi temsil eden anka kuşu ile birlikte evliliği simgeler. Karşıtı, Batı’nın ve ölümün hükümdarı beyaz kaplandır. Han Hanedanı döneminde (MÖ 206- MS 220) ejderha, Göğün Oğlu İmparatorun da simgesi olmuştur. Bu sihirli yaratık, istediğinde büyüyebilir, küçülebilir, görünmez veya görünür olabilir. Hepsinin gövdesi ince uzundur. Derisi pulludur. Üst sınıflara ait giysilerde pençesi desen olarak kullanılır: İmparatorun giysisinde beş, prensin giysisinde dört, memurunkinde üç veya daha az pençe olurdu. Dokuz sayısı erkekliği simgelediğinden ejderhanın dokuz oğlu vardır ve her birinin değişik yetenekleri olduğu varsayılır. Hong Kong’daki Kowloon, dokuz ejderhanın şehridir (9).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Dokuz Ejder Duvarı, Datong, 2017.
Yararlanılan Kaynaklar
- Çin Simgeleri Sözlüğü, Wolfram Eberhard, Kabalcı Yayınevi 2000. Sayfa 263.
- Semboller Nasıl Okunur?, Clare Gibson, Yem Yayın, 2013. Sayfa 158.
- Çin Simgeleri Sözlüğü, sayfa 273.
- On Sözcükte Çin, Yu Hua, Jaguar Kitap 2020. Sayfa 87.
- Semboller Nasıl Okunur?, sayfa 158.
- I Ching ya da Değişimler Kitabı, Biblos Kitabevi, 2002. Sayfa 30.
- Çin Simgeleri Sözlüğü, sayfa 105.
- Semboller Nasıl Okunur?, sayfa 159.
- Çin Simgeleri Sözlüğü, sayfa 104-107.
Leave A Reply