Eski Çin’de son derece önemli bir dağ kültü vardı. Dağ ve imparator birbiriyle bağdaştırılır, dağların imparatorun toplumdaki konumuna benzer bir konumları vardı: kozmik düzen ve kalıcılık sağlarlardı. Beş Dağ Kültü, modern çağa kadar devam etti. Beş dağ, beş yönü de temsil eder:
Tai-shan Doğu’da, Shandong Eyaleti’ndedir;
Heng-shan Güney’de, Hunan’dadır;
Song-shan Merkez’de, Henan’dadır;
Hua-shan Batı’da, Shanxi’dedir ve
Heng-shan Kuzey’de Shanxi’dedir. (Adı geçen iki Heng-shan Çincede farklı yazılmaktaymış)
Bu dağların beşi de ağaçla kaplıdır. Her birinin tepesinde çok sayıda Taocu tapınak vardır. Bu beş dağdan başka, Budistler için kutsal olan, özellikle Sişuan’ın Batı eyaletindeki O-mi Dağı başta olmak üzere, birkaç önemli dağ vardır. Hint mitolojisinde Sumeru dünyanın merkezindeki dağdır; Çin kozmogonisinde Kunlun ise Sarı Nehrin kaynağındadır. Her ikisinin de dokuz katı vardır. Ölülerin ruhlarının dağlarda yaşadığına inanılır, dağlara özel sunaklar yapılırdı. Çinlilere göre bulutlar ve yağmurun kaynağı dağlardı. ‘Dağlar ve denizler’ tüm Çin’i ifade eder. Dağ ve deniz üzerine yemin edilir.
Çince manzara sözcüğünün tam çevirisi ‘dağ ve su’dur. Çin manzara resimlerinin büyük bir çoğunluğu dağ ve suyu tasvir eder. Dağ, çevresindeki, üstündeki her şeyle, orman ve su ile, bulutlar ve sisle betimlenir; bulutsuz dağlar keldir.
Kuzey Çin’in üç büyük nehri, Çin’in ilk üç hanedanını simgeler: Lo Nehri, Xia Hanedanı’nı; Huanghe Shang Hanedanı’nı ve Wei, Zhou Hanedanı‘nı simgeler. Nehrin suyunun renk değiştirmesi hanedan için kötü, berraklaşması ise iyi işaret sayılırdı.
Suyu betimlemek için kullanılan dalgalı çizgiler, genelde paralel sıralar halinde ve dörtte bir, yarım veya dörtte üç daireler şeklinde betimlenir.
Yararlanılan Kaynak
Çin Simgeleri Sözlüğü, Wolfram Eberhard, Kabalcı Yayınevi, 2000. Sayfa 88, 89, 210, 225, 226, 90.
Leave A Reply