
Korsan gemisi çizimi.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Uljinc, Karadağ, 2022.
Korsanlık ciddi denizcilik bilgisi gerektiren, denize dayanıklı ve kendilerini takip edecek gemilerden kaçıp gözden kaybolabilecek kadar hızlı gemilerle, gözü pek haydutlarla yapılabilecek bir iştir.
Azgın dalgalarla boğuşan gemiciler, korsanlar tarafından yakılmış ateşlerin, korunmalı bir liman zannedip dümenlerini bu yöne doğru tutunca genellikle gemileri sığ kayalara oturur, deniz sütliman olunca ganimet kolayca korsanlar tarafından toplanırdı (1).
Gerek Tenedos (Bozcaada) gerekse Malta, korsanların üssü olmuştur. Girit, Malta korsanlarına yataklık ederdi. 17. yüzyılın ikinci yarısında Venedik Cumhuriyeti’nin gücünü kaybetmesi ile Girit adası, korsan yatağı haline gelmişti. Girit ve diğer adalar, korsanların ganimetlerini sakladıkları ve satışa çıkardıkları yerler olduklarından zengindiler (2).
Cenevizli bir serüvenci olan Andrea Morisco, 1304 yılında hizmetlerini Bizans İmparatorluğu’na sunar ve İmparator II. Andronikos tarafından bir unvanla ödüllendirilir. Artık Bizans Devleti’nin resmi bir korsanı olan Morisco, bir yıl sonra Bizans donanmasının üs olarak kullandığı Tenedos’a saldırır ve adayı işgal eder (3).
İmparator Kantakuzenos, kızlarından Theodora’yı Osmanlı Sultanı Orhan Bey ile evlendirmişti. Bu evlilikten doğan Şehzade Halil, İzmit Körfezi dolaylarında Foça korsanları tarafından kaçırılmıştı. İmparator, Tenedos, Limni ve Midilli’de üslenmiş donanmasına ait gemilerle Foça’ya giderek Cenevizli valiye yüz bin altın fidye vermiş ve torununu korsanların elinden 1359 yılında kurtarmıştı (4).
Tenedos’ta sürgünde bulunan Ioannes Paleologos V., Cenovalı bir korsan ve maceraperest olan Francesco Gattilusio ile anlaştı. Sürgün imparator kız kardeşi Maria’yı Francesco ile evlendirdi ve çeyiz olarak da Lesbos (Midilli) Adası’nın idaresini Gattilusio’ya verdi. Daha sonra Cenevizli korsanın gemisi ile tüm kontrol noktalarından kolayca geçip Konstantinopolis’e dönebildi.
Alınan tüm önlemlere rağmen, Yunan isyanı sırasında, Ege Denizi’nin korsanlarla kaynaşmasına mani olunamamıştır. Mora korsan gemileri, İngiliz harp gemileri gibi kuvvetli ve seri idiler. Anadolu tarafından Rumeli’ye geçecek asker gemilerine ve Dersaadet’e gidecek ticaret gemilerine saldırma ihtimalleri, Rodos’tan Sakız’a kadar adalar arasında birkaç gemi bulundurularak gidiş geliş güvenliği sağlanmaya çalışılıyordu (5).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Tenedos Bozcaada, Bülent Akgezer, Yitik Ülke Yayınları, 2019. Sayfa 121, 122.
(2) A.g.e., sayfa 166.
(3) A.g.e., sayfa 129.
(4) A.g.e., sayfa 132.
(5) A.g.e., sayfa 222.
Leave A Reply