Rewriting, yazılmış bir metni kullanarak yazmak; bir kıssayı, mitolojik bir hikayeyi, bir masalı kullanarak yeni bir öykü yazmaktır.

Poseidon’un soyundan gelen altın renkli ve kanatlı koçun, Chrysomallus’un büyülü postu, Colchis’te (Gürcistan), Ares Koruluğu’ndadır. Bir meşe ağacına asılmıştır, gece gündüz gözünü hiç yummayan bir yılan tarafından gözetim altındadır.
Bu koç, Bulut Tanrıça Nephele ile Deniz Tanrısı Poseidon’un torunu Boiotia Kralı Athamas’ın (Boyotya, Antik Yunanistan’da orta-doğu kesimde bir bölge) çocukları olan Phrixus ve Helle’yi Athamas’ın ikinci karısı Ino’nun kıskançlığından kurtarmak için, sırtına alarak Colchis’e doğru uçmaya başlamıştır (1). Başka bir anlatıya göre ise, Ino çocukları bir sandık içinde denize atınca Nephele çocuklarını altın postlu koçun sırtına bindirip kaçırır (2). Helle yolda düşmüş, düştüğü boğazın adı Hellespontus (Çanakkale Boğazı) olmuştur. Diğer çocuk sağ salim Colchis’e varmış ve koçu Zeus’a kurban etmiştir. Phrixus daha sonra Colchis’li kralın kızı ile evlenmiştir. Altın koçun postunu ise bir yılanın (bazen bir ejderhanın) koruduğu, Savaş Tanrısı Ares için kutsal olan koruya asmıştır. Koç, gökte Aries (Koç) takım yıldızını oluşturmuştur. Altın post, kraliyet gücünün korunmasının simgesi olmuştur.
Yukarıdaki tabloda Medea’nın postun bekçisi olan yılanı büyülü ilaçlarıyla uyuştururken Iason’un altın postu kolayca ele geçirmesini görüyoruz (3).
Fotoğraf: Mareuxinos
Medea efsanesinin en kapsamlı anlatımını MÖ 3. yüzyıl ortalarında Rodoslu şair Apollonios, Argonautica adlı ünlü eserinde yapar. Homeros da Odysseia’da bu efsaneye atıf yapmıştır.
Euripides efsaneye müdahale etmiş, ölümleri hakkında başka kaynaklarda farklı bilgiler bulunan Medea’nın çocuklarını analarına öldürtmüş, Iason’un işlediği kardeş cinayetini de Medea’ya yüklemiştir (4).
Euripides’in MÖ 431 yılında sahnelenen Medeia trajedisi Latin edebiyatında pek çok kez tekrar edilmiştir.
Ennius’un Euripides’in Medeia’sına dayanan Medea Exul – Sürgün Medea’sı,
Accius’un Medea’sı ya da Argonautae’si,
Ovidius’un Medea’sı (ancak iki dize günümüze kalmış). Ovidius, Metamorphoses’de Iason ve Medea’ya; Heroides’te Medea’nın Iason’a mektubuna yer vermiştir. Bu iki metin, Roma dünyasına Medea kişiliğini tanıtmış ve Seneca’yı etkilemiştir. Seneca ayrıca Apollonios’un Argonautica’sından da, Vergilius’un Aeneis’indeki Dido’nun Aeneas’a olan tutkulu aşkından da etkilenerek kendi Medea trajedisini yazmıştır (5).
“Aiskhylos ve Sophokles‘de tragedya, kahramanı dışarıdan açıkça tehdit eder, tanrılar da onu yere sererlerdi. Bombalar göklerden gelmekteydi. Her zaman ve hemen yanımızda olan Euripides, tragedyayı kendimizin bile bilmediği bu yüreğin derinliğine yerleştirir. Bu nedenle bombalar sadece gökten düşmezler, insan yüreği de bir patlayıcıdır aynı zamanda…” (6).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Aşk ve İhanet Üzerine Bir Başyapıt: Medea, Çiğdem Dürüşken, Medea, Seneca, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021. Sayfa xii.
(2) Mitoloji Sözlüğü, Azra Erhat, Remzi Kitabevi, 1993. Sayfa 247.
(3) Medea, Seneca, sayfa xii, xiii, xvi.
(4) Medea, Ari Çokona, Medea, Euripides, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022. Sayfa vii.
(5) Medea, Seneca, sayfa xxiii,xxiv.
(6) İfigenia Nerede?, Özlem Belkıs, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2012.
Leave A Reply