Uzun Balbal Sıraları

Gündoğumu yönünde uzanan balbal taşlarının oluşturduğu sıraların uzunluğu, aralarında genellikle iki metrelik bir uzaklık olan bir ya da iki taştan başlayıp, birkaç yüz taşa kadar değişebilir. Çin kaynakları, taşların sayısının bir savaş kahramanının öldürdüğü kişi sayısını gösterdiğini ileri sürer. Türk kaynaklarında da anılan kişinin birilerini “balbal’a dönüştürdüğü” biçiminde sözlere rastlanır. Bu yorumun doğru olamadığı düşünülmektedir. Kül Tigin anıtındaki taş sırası 2,3 kilometre idi. Günümüzde geriye 170 taş kalmıştır. Başka anıtlardaysa 500-600 arası taş vardır. Bir kişinin bu kadar insanı tek başına öldürmesi olası değildir. Başka yorumlara göre bu taşlar ölüyü anma törenine katılan kişilerin sayısını belirtir. Her bir katılımcı kendi adına bir taş diker. Bazıları, taşların törene katılanların atlarını bağlamaları için kullanıldığını öne sürer. Eski Türk inancına göre, ölen kişinin ruhu bir atmacaya dönüşürdü. Başka bir yorumda bu taşların ölünün ruhunun başka bir dünyaya uçmak üzere dönüştüğü atmacaya yön gösterdiğini savunur. Balbalların, ölüye gösterilen saygının bir kanıtı olduğunda görüşler birleşir.
Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, Moğolistan, 2019.
Kaynak
Eski Türk Anıtları ve Taş Heykelleri, Dovdoi Bayar, Cengiz Han ve Mirasçıları Büyük Moğol İmparatorluğu, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, 2006, sayfa 92- 99.
Leave A Reply