Romanlarda Karakter Adları

• Balzac, roman, nüfus idaresiyle rekabet etmek zorundadır, der. Gerçeğin yanılsamasını üretmek için bu gereklidir. Romandaki her karakterin bir adı olmalıdır. Adsız bir roman kahramanı düşünülemez.
• Ama Diderot’nun Jacques’ının soyadı yoktur; efendisinin ise ne adı ne de soyadı bellidir. Kundera, adsız soyadların, soyadsız adların, ad olmadığını, birer im olduğunu söyler.
• Dava’nın kahramanı Joseph K.’dır. Broch’un kahramanlarından biri A harfi ile tanımlanmıştır. Stendhal, Uyurgezerler’de iki kahramanına sadece soyadı koymuş, isim koymamıştır. Musil’in Niteliksiz Adam’ının kahramanı Ulrich’in de soyadı yoktur.
• Milan Kundera, ilk eserlerinden başlayarak kahramanlarına ad vermekten kaçındığını söyler. Yaşam Başka Yerde adlı eserinde kahramanının yalnızca adı vardır, annesi yalnızca anne olarak anılmıştır, sevgilisi kızıl sarı saçlı olarak, onun aşığı ise kırklık olarak adlandırılmıştır.

• 2018 yılında hem Booker International hem de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Polonyalı yazar Olga Tokarczuk (1962-) da Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde adlı eserinde ana karakterine, kişilere, nesnelere ve hayvanlara ona hissettirdiği ya da düşündürdüklerine göre lakaplar taktırarak gerçek adlarındansa bu lakapları kullandırıyor. (Garip, Koca Ayak, Bıyıklı, Siyah Palto, Paul –Bekçi-Newman, Müjde, Küllü Hanım, Kurt Gözü, Komutan, Kanişli Beyefendi, Bayan Meripipo –zira uzun boylu sinirliydi ve incelikle hazırlanmış kostümler diktiğinden bu isim ona çok iyi uyuyordu-, Peder Hışırtı gibi). Yazar, romanının adını da William Blake’e koyduruyor zaten. Ana karakter, “Konuşmak için isme gereksinim duymadığını, bunun özel bir samimiyet derecesi” olduğunu vurguluyor. Tanrı’yı küçük harfle, İnsan’ı büyük harfle yazıyor. Zaten yazar, “gerçeğin en esaslı niteliğini, ifade edilemezliği, ortaya çıkarak kişi olarak tanımlanıyor.
• Hasan Ali Toptaş da Ölü Zaman Gezginleri adlı eserinde Şarap Lekesi adlı öyküsünde hikayenin anlatıcısına ad vermiyor. Toptaş’ın kahramanları sıradan insanlardır, adları önemli değildir.

Yararlanılan Kaynaklar

• Saptırılmış Vasiyetler, Milan Kundera, Can Yayınları, 1994.
• Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde, Olga Tokarczuk, Timaş Yayınları, 2020.
• Doğa Etiği Üzerine Bir Kurgu, Batuhan Sarıcan, Cumhuriyet Kitap, 5 Mart 2020.
• Hasan Ali Toptaş Dosyası, YOM Sanat, Mayıs-Haziran 2003.
• Ölü Zaman Gezginleri, Şaban Sağlık.
• Bir Yazın Adanmışlığının Adı: Hasan Ali Toptaş, A. Alper Akçam.