
Kendine Haksızlık Etme, Deniz Pireci, 2014.
Küçük yaşlardan itibaren hazırlanmaya başlayan çeyiz ve çeyiz bohçaları geleneği ile kadına annelik, sevgi, sadakat, dostluk, gibi nosyonlar yavaş yavaş yüklenir. Ama bir kızın en değerli çeyizi bekareti olduğundan sanatçı porselen birimlerden oluşturduğu gelinliği kırmızı lekeli bir duvarın önünde sergilemeyi seçmiştir.
Fotoğraf: Deniz Pireci
- Ülkemizin bazı yörelerinde geleneksel olarak kumalık, kız kaçırma, erkek çocuk sahibi olmak gayretiyle veya bahanesiyle yeni bir “eş” almayı istemek normal karşılanıyor.
- Tarım ve hayvancılıkla geçinen toplumlarda yaygın olan başlık parası uygulaması, evlenecek kızın ailesine, uğrayacağı iş gücü kaybının bir bedeli olarak yapılan bir ödemedir. Eski Anadolu kültüründe ise evlenen kıza verilen önemin bir göstergesi olarak kadına verilen hediye şeklinde uygulanmıştır. Günümüzde dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de kırsal kesimde uygulanmaya devam etmektedir. Başlık parası ödememek için veya başlık parası ödeyecek gücü olmayanlar arasında kız kaçırma yaygındır.
- Başlık parası ödemeye maddi durumları elvermeyen ya da başlık vermek istemeyen aileler, kızlarını karşılıklı değiştirmek suretiyle kolay ve ucuz yoldan evlenirler. Bu uygulamaya trampa berdel
- Akıtılmış olan kanın ya da verilmiş zararın bedeli olarak para yerine kız verilmesi töresi, kan berdeli olarak adlandırılır. Kan davalarını bitirmek için uygulanır.
- İzmir’in Sırımlı ve Olgunlar köylerinde yıllardır süren yüzlerce 12-15 yaş arası kızın gelenek adı altında kaçırılıp ailelerine sus payı verilmesi ve evlendirilmeleri 2017 yılında gazetelere düştü. Böyle başka köylerin de olduğu kamuoyu ile paylaşıldı.
- Türk sineması susma yemini etmiş kadın figürleriyle doludur; bu aslında, ulusal kültürün bütününü yansıtan bir metafordur.
Leave A Reply