Biyoçeşitlilik

•   Biyoçeşitlilik, çok karmaşık ve farklı yönleri olan bir kavram.
• Biyoçeşitlilik, dünyadaki yaşamın genlerden coğrafi bölgelere kadar her seviyede farklılık göstermesi ve bunu destekleyen çevresel ve evrimsel süreçlerin tamamıdır.
• İlk kez 1986 yılında kullanılmış bir terimdir.
• Terim, ABD’li biyolog Niles Eldredge’in kullandığı biyolojik çeşitlilik sözcüklerinden türetilmiştir.
• Eldridge, farklı biyoçeşitlilik tiplerinden bahsetmiş:
  **Genetik biyoçeşitlilik,
  **Organizmaların biyoçeşitliliği,
  **Nüfus biyoçeşitliliği,
  **Belli bir alanın evrimsel özelliklerini kapsayan spesifik biyoçeşitlilik,
  **Doğada bir arada yaşayan canlıların birbirleriyle olan ilişkilerine dayanan topluluk biyoçeşitliliği,
  **Canlı toplulukları ve doğanın biyolojik olmayan unsurları arasındaki bağımlılık, ekosistem biyoçeşitliliği,
  **Bir bölgenin coğrafi, tarihi ve iklimsel ilişkilerini gösteren coğrafi biyoçeşitlilik gibi.

Kuda Bandos, Maldivler.

• Üç milyar yılda dünyanın doğal evrimi ile milyonlarca biyolojik tür oluşmuştur.
• Son yüzyılda 300.000 bitki türünün yok olduğu; toplam sığır, koyun ve domuz türlerinin üçte birinin halihazırda yok olduğu ya da tükenmekte olduğu; denizler için ise gezegenin balık rezervinin %75’inin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu söyleniyor.
• Gezegenin yoksullaşması biyoçeşitlilik kavramını gündeme taşıyor.
• Biyoçeşitliliğin önemli bir kısmı gelişmemiş ülkelerde bulunuyor. Bu yüzden kırsal toplumun siyasete, ekonomiye ve bilime beklenmedik etkileri olabilir.
• Biyoçeşitliliği savunanlar şu kurallara dikkat çekiyorlar:
  **Besin zincirinin alt sıralarında bulunan organizmalardan elde edilmiş besinleri yemek,
  **Organik yiyecekleri seçmek,
  **Yerel olarak ekilmiş/yetiştirilmiş ürünleri satın almak,
  **Ürünleri mevsiminde tüketmek,
  **Ambalajsız ya da sadece gerektiği kadar ambalaj malzemesiyle satılan ürünleri tercih etmek,
  **Aşırı tüketilen biyolojik türlerden elde edilmiş besinlerden uzak durmak,
  **Beslenirken mümkün olduğunca çeşitli ürün tüketmek,
  **Alış veriş yaparken tek kullanımlık poşetleri tercih etmemek,
  **Gıdaları ziyan etmemek.

Bu normların, tüketicilerin kurban olmak ile bilinçli ve aktif vatandaş olmak arasındaki seçimi belirleyeceği düşünülüyor.

“Doğa Ana için, Tanrım, sana şükürler olsun,

O bize baksın, bizi beslesin,

Rengarenk meyveler versin.”

Assisili Aziz Francesco’nun 1224 yılı civarında yazdığı bu metnin İtalyancada biyoçeşitlilikle ilgili yazılmış ilk metin olduğuna inanılıyor.

Biyoçeşitlilik Ödülü’nün ilki 2000 yılında Bologna’da verildi. 40 ülkeden gelen 600 uzmanın seçtiği 13 finalist arasından seçilen beş süper şampiyondan biri Türk arıcı Veli Gülas oldu.

Yararlanılan Kaynak

• Slow Food Devrimi, Carlo Petrini ve Gigi Padovani, Sinek Sekiz Yayınevi, 2012.