Avrupa’nın içinden nehir geçmeyen tek başkenti Sofya’da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde saray olarak kullanılmış bina günümüzde müze olarak hizmet veriyor.
Osmanlı’dan bağımsızlık sonrası kral olarak Avusturya-Macaristan’dan Ferdinand çağrılmış, o da İtalyan prenses Maria Luisa ile evlenmişti. Kral, şehre hediye olarak ülkesinden getirttiği sarı taşlarla yolları döşetmişti. Taşlar fotoğrafta görüldüğü gibi günümüzde de kullanılıyor. İkinci Dünya Savaşı’nda Sofya bombalanmadığı için eski binalar orijinal haliyle korunabilmiş.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2018.
- Bulgar komitacıları Verhovistler ve Santralistler olarak ikiye ayrılmıştı. Santralistler Makedonya’da bağımsız bir Bulgar devleti kurmak, Verhovistler Makedonya’yı Bulgaristan’a katmak için karışıklıklar çıkarıyor, Bulgar azınlığı dışında kalan Makedonyalılar’ı yıldırmaya çalışıyorlardı.
- Bulgaristan ile Osmanlı Devleti arasında savaş 1913 yılında İstanbul Antlaşması ile bitti. Edirne Osmanlılara; Batı Trakya, Gümülcine ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakıldı; Meriç sınır oldu.
- İttihat ve Terakki’nin genel sekreteri Fethi Bey (Okyar) Enver Bey ile çatışıp görevinden ve ordudan istifa edince Sofya’ya sefir atandı. Mustafa Kemal de aynı yıl askeri ataşe olarak Sofya’ya geldi.
- Balkan Savaşı nedeniyle Osmanlı Avrupa’daki topraklarının %83’ünü, Avrupa’daki nüfusunun %69’unu, 12 Ada ve Girit’i kaybetti.
- Birinci Dünya Savaşı’nda Bulgaristan başarılı Çanakkale savunması sonrası Üçlü İttifak (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti) yanında 1915 yılında savaşa girdi. Yunanistan ve Romanya tarafsız kaldılar.
- Savaşa giren Bulgaristan Sırbistan Makedonya’sının tamamına yakınını ele geçirdi. Bulgarların Makedonya’da kurdukları keyfi yönetim tarzı, Bulgar memurların zulmü, Makedonların çoğunun Bulgaristan’a ilhak fikrinden vaz geçmelerine yol açtı.
- Savaştan mağlup çıkan Bulgaristan kazandığı toprakları yitirdi. Yunanistan ve Sırbistan’dan dışlanan ve Bulgaristan’a sığınmak zorunda kalan Makedonlar burada çok kötü şartlar altında yaşıyorlardı.
- Birinci Dünya Savaşı’nın ardından 1919’de yapılan Neuilly Antlaşması ile Batı Trakya Yunanistan’a bırakıldı. 60 bin Bulgar, 25 bin Yunanlı ile mübadele edildi.
- Bulgaristan, Balkanlar’daki en eşitlikçi toprak sistemine sahipti. Manastırların ellerindeki topraklar dağıtıldı; kooperatifçilik teşvik edildi.
- 1923-1928 yılları arasında 20 bin kişinin öldüğü bir iç savaş yaşandı.
- Osmanlı yönetimi altında ticareti ve sanayii ile kendisine yeten bir bölge olan Makedonya, Balkan Harbi ile Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan arasında üçe bölünmüştü. Bulgar, Sırp, Yunan, Türk, Ulah, Yahudi, Çingene vb. kökenli Makedonların birbirine güçlü bağlarla bağlı oldukları düşünülürdü.
Sofya Büyükelçiliğimiz.
Fotoğraf: http://www.bulgaristankonsoloslugu.org/turkiye-sofya-buyukelciligi
- Mustafa Kemal 1913 yılında Sofya’ya askeri ataşe olarak gitmiş, burada 15 ay görev yapmıştır.
- Sofya Büyükelçiliğimiz Vasil Levski Bulvarı 80 numaradadır. Mustafa Kemal, askeri ataşe olarak Sofya’ya atandığında bu adresteki evde oturmuş. O ev yıkılmış, sadece kapısı kalmış. Ahşap ve işlemeli bu kapı şimdi büyükelçiliğimizin ikinci katında sergileniyormuş. Vasil Levski’nin asıl adı Vasil İvanov Kunçev. Cesaretinden dolayı aslan gibi anlamında Levski lakabıyla anılmış. Bulgaristan’ın Osmanlılar’dan kurtulması için verilen mücadeleye önderlik etmiş, 1872’de Osmanlılar tarafından yakalanıp idam edilmiş.
- Mustafa Kemal’in Sofya’da yeniçeri kıyafetiyle baloya katıldığı, ilk kez bu şehirde operaya gittiği, Rauf Orbay ile birlikte Carmen’i izlediği biliniyor.
- Bulgaristan’ın İkinci Dünya Savaşı‘na Almanya’nın yanında katılmasının ardından, Sovyetler Birliği ülkeyi işgal etti. Faşist rejim devrildi, yerine komünizm geldi. İdare Sovyet destekli Vatan Cephesi‘nin eline geçti ve Bulgaristan uzun yıllar Varşova Paktı’nın üyesi olarak kaldı.
Almanya, Avusturya-Macaristan, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Balkan Savaşı, Batı Trakya, Birinci Dünya Savaşı, Bulgar, Bulgaristan, Çanakkale savunması, Carmen, Çingene, Enver Bey, Ferdinand, Fethi Bey (Okyar), Girit, İkinci Dünya Savaşı, İstanbul Antlaşması, İttihat ve Terakki, Maria Luisa, Mustafa Kemal, Neuilly Antlaşması, Osmanlı Devleti, Rauf Orbay, Sırp, Sofya, Sofya Büyükelçiliği, Türk, Üçlü İttifak, Ulah, Varşova Paktı, Vasil İvanov Kunçev, Vasil Levski Bulvarı, Vatan Cephesi, Yahudi, Yunan
Leave A Reply