Çağdaş Sanata Varış 19 | Empresyonizm

19.yüzyılın ikinci yarısı ile 20.yüzyılın ilk çeyreği arasında devam eden, Fransa’da ortaya çıkan akım.  İlk sergilerini 1874’te Paris’te açtılar.

Bu akımda renkler çok önemli olduğundan önce Renkler dosyamızın okunması yararlı olabilir.

• Dış dünyanın sanatçıda bıraktığı izlenimi yansıtır.
• İyi dengelenmiş kompozisyon, doğru çizim, saygın konu önyargıları bırakılıyor.
• Sanatçının kişisel duyarlılığı önemseniyor.
• Form önemini kaybediyor, ışık ve renk öne çıkıyor.
• Asıl konu ışık oluyor. Işığın geçici etkilerini resmetmek istiyorlar.
• Açık havada ışığın değişen etkilerini yakalamak amaçlanıyor.
• Konunun saatten saate değişen farklı ışık koşullarındaki durumunu, renklerin, bi­çimlerin ve gölgelerin sürekli değişimini tuva­le geçirdiler.
• Görsel ve içgüdüsel bir akım.
• Açık havada çalışıyorlar.
• Koyu renk tonları kullanılmıyor.
• Berrak, saydam, parlak, canlı renkler tercih ediliyor.
• Gölgeler tamamlayıcı soğuk renklerle yapılıyor.
• Renkleri karıştırmıyorlar, yanyana koyuyorlar (juxtaposition).
• Renkler aracılığıyla resme duygu yansıtıyorlar.
• Perspektif için geometrik kurallar yerine renk çeşitlerinden yararlanılıyor.
• Biçim ve planlar çizgilerle değil, sıcak ve soğuk renklerle tasvir ediliyor.
• Çizgi ve hacimlendirme yok. Üç boyutluluğa önem verilmiyor.
• Serbest, dinamik fırça işçiliği.
• Ayrıntıdan vazgeçiliyor.
• Doğayı tekrar etmiyorlar, doğanın oluşturduğu duyguları yansıtmayı hedefliyorlar.
• Gerçekçiliği ikinci plana atarak kişisel yorumu ön plana çıkarıyorlar. Dolayısıyla İzlenimci eserler sanatçısının kişiliğinden izler taşıyor.
• Yakalamak istedikleri o andaki gerçeklik.
• Fotoğraflardan ve renkli Japon baskılarından yararlanıyorlar.
• Tamamlanmamış yüzey vurgusu ile izleyiciye bir resme baktığını hatırlatmak istiyorlar.
• Tabloları ‘dişi’ olarak nitelendiriliyor.
• Kırpılmış kompozisyon ve küçük tuval kullanımı tercih ediliyor.
• İzlenimcilik modern resim sanatındaki ilk büyük devrimci harekettir.

İzlenimci düşünceleri benimsemesine karşın İzlenimci sanatçıların hiçbir sergisine katılmayan Edouard Manet’nin eserleri Salon’da sergilenmeye devam etti. 1863′te sergilediği “Kırda Öğle Yemeği” adlı eseri İzlenimciliğin başlangıcında rol oynadı.

Claude Monet, İzlenim, Gün Doğumu, 1872.
Empresyonizm deyimi, Claude Monet’in 1874 yılında yapılan sergide yer alan bu eserinden alınmıştı.

Pierre August Renoir(1841-1919)

Alfred Sisley (1839-1899)

• Empresyonist sanatçılar, Bonington, Constable, Turner, Delacroix ve Barbizon Ekolü sanatçılarından etkilenmişlerdi.
• Empresyonist sanatçıların en ünlüleri Monet, Renoir, Sisley, Pissarro ve Bazille’dir. Monet, soyut sanatın da öncüsü olarak kabul edilir. İzlenimcilerin yedi sergisine de katıldığı halde Degas kendini  İzlenimci saymayıp “bağımsız” olarak niteler.
• İzlenimci besteciler arasında Claude Debussy ve Maurice Ravel sayılabilir.
• Empresyonist şairler, şiirde biçime, uyağa önem vermemişlerdir. Arthur Rimbaud, Rainer Marie Rilke, Paul Verlaine dönemin ünlü şairleridir. Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı gibi sanatçıların kimi şiirlerinde bu akımın etkileri görülür. Empresyonist akım içinde yer alan bazı şairler Sembolizmin de temsilcileri olmuşlardır.