- Bazı sanat tarihçileri 1860-1960 arası yılları Modern dönem olarak tanımlar. Manet’nin başyapıtlarından Kırda Öğle Yemeği (1863) ve Olympia (1863), modern sanatın başlangıcı kabul edilir. Biz de bu tanımlamayı benimseyeceğiz.
- Çizildikleri düz yüzeyleri vurguladıkları için, düz bir yüzeyde resme bakıldığını net bir biçimde belli ettikleri için Manet’nin tabloları ilk Modernist tablolardandır.
- Modernizm’i Kübizm ile başlatıp, 1907-1975 arasına tarihleyen uzmanlar da vardır.
- Kimi araştırmacılara göre Modernizm, Birinci Dünya Savaşı’nı hazırlayan yıllarla başlayarak 1960’lara dek sürer. 1960 sonrası için Postmodern terimi yeğ tutulur.
- Kimi uzmanlara göre ise “Modern Hareket”, 20. yüzyılın başlarında, Fovların 1905 yılındaki Salon’da görülmeleri ve İlk Fütürist Manifesto’nun 1909’da yayımlanmasıyla başlamıştır.
Kırda Öğle Yemeği, Edouard Manet (1832-1883), Müze D’Orsay, Paris.
Tablo, geniş fırça darbeleri, farklı ışık gölge kullanımı, renk seçimi, çıplak modelin izleyicinin gözlerinin içine doğrudan bakması ve bir hikâye anlatmaması sebebiyle modern resmin başlangıcı kabul edildi. Manet bu tablosu ile 1863’teki Paris Salonu’na başvurdu. Salonun jürisi eseri reddedince, İmparator III. Napolyon’un emriyle açılan Reddedilenler Salonu’nda sergilendi. Bu tarzıyla Manet, İzlenimciliğin de temellerini atmış oldu.
- Sanat ve tarihin dünyaya bakışımızı değiştirdiği söylenir. Ernst Gombrich (1909-2001), sanatın farklı zamanlarda ve yerlerde farklı anlamlar taşıdığını söyler. Zaman ve mekan, bir tablonun anlamını değiştirebilir. Sanat kendi zamanının ürünüdür ve neyin sanat olarak kabul edileceği, büyük ölçüde tarihsel koşulların bir sonucudur.
- Modern sözcüğü Latince “tam şimdi” demek olan modo’dan gelir. İlk 1127’de Paris’teki St. Denis manastır bazilikasının restorasyonunu yapan Abbat Suger tarafından “hiç görülmemiş, yeni bir bakış” anlamına Latince opus modernum (modern yapıt) olarak kullanıldı. Rönesans mimar ve sanatçılarının ideali Klasik Yunan tarzıydı. Kendi deyişleriyle ‘antica e buona maniera moderna’. Bir estetik akım olarak Modernizm sözcüğünü ilk Nicaragualı şair Rubén Dario (1867-1916) kullanmıştır.
- Modern kelimesi bazen çağdaş kelimesinin yerine de kullanılır.
- Modern sanat, benzer görsel özelliklere sahip bir stil değildir.
- 20. yüzyıl öze dönük olma (self consciousness) üzerine: Herkesin kendine göre yaklaşımı, tutumu var. 20. yüzyıl sanatçıları özgür olmak istiyor. Büyük akımlardan uzak, herkesin kendi başına hareket ettiği, bireyselliğin önde olduğu, ancak küçük grupların oluşabildiği bir asır.
- Modern sanatın amaçlarından biri de konunun boyunduruğundan kurtulmaktır.
- Empresyonizm’den sonra sanat akımları derece derece doğayı ve görüneni kopya etmeyi reddetmeye başladılar..
Olympia, Edouard Manet, Müze D’Orsay, Paris.
Tablo, ilk kez 1865 yılında Paris Salonu’nda sergilendiğinde büyük bir skandala sebep oldu. Eserde, hayat kadını olduğu izlenimi uyandıran çıplak beyaz bir kadın, klasik tabloların aksine hiçbir gönderme içermeyen gerçek bir çıplaktı. Bir tanrıça yerine bir hayat kadınının konu edilmesi, Olympia’nın izleyenlere utanmazca bakması, keskin ana hatlara ve tezat içeren sert renklere sahip tablo skandal yarattı. Manet’nin kadınındaki başkaldırıyı yansıtması ve geleneksel eserlerdeki ideal kadın imgesini bozması ile Olympia’nın, sanat tarihinin ilk avangard çıplağı olduğu düşünülür. Eser, Manet’nin diğer iki tablosu Kırda Öğle Yemeği ve Folies-Bergère’de Bir Bar (1881) ile birlikte Modernizm’in simgesi kabul edilir.
- Modern, birçok tür, biçim ve stilde eseri kapsar.
- Modern sanat, yerleşik ve özellikle de muhafazakar sanat yapma biçimlerine karşı çıkar. Sanata dair geleneksel beklentilere cevap vermez.
- Modernist sanat, ideolojik ve prensip sahibi bir yapıdadır.
- Modernistler, sanatın izleyicide estetik bir tepki uyandırması gerektiğini düşünür.
- Modern sanat endüstriyel sistemin ezip geçtiği pratikleri, duyarlılıkları ve becerileri kurtarmıştır, diye düşünen uzmanlar var.
Leave A Reply