Hindu tapınağının işlevi, tanrının varlığını ifade etmek ve onun simgesi olan ikonu içinde barındırmaktır. İkon, Tanrı’nın heykeli biçiminde de olabilir onun sembolik görüntüsü de. Örneğin Şiva’nın Linga şeklinde görülmesi gibi. İkonun bulunduğu yer, tapınağın en kutsal köşesi sayılır. İkonu görmek, ona dokunmak veya onun huzurunda bulunmak (darşan) tapınmanın özünü oluşturur. Müritlerin tapınak alanına girmeden önce yıkanabilmelerini sağlamak için, kapıların yanına su sarnıçları yerleştirilir. Tapınanlar, saygı gereği, tapınağa girmeden ayakkabılarını çıkartırlar. Irmakların kutsal olduğu düşünüldüğü için, mümkün olan her durumda, tapınaklar nehre yakın yerlere inşa edilir. Ganj Nehri‘nin yakındakiler, özellikle kutsal sayılır; nehrin kıyısında yer alan Varanasi kenti tüm Hindistan’daki en kutsal yerlerden biridir. Hinduların çoğu için tapınağı her gün ziyaret etmek, erdemli bir yaşam sürmenin gereğidir. Tapınağa girerken, Tanrıların kendilerini fark etmelerini sağlamak için çanı çalarlar. Tanrılara sadece dua etmekle kalmaz, onlarla ilgilenirler de birçok Hindu evinde tanrılar için ayrılmış özel bir yer vardır. Tapınma törenleri sırasında kandil ve tütsüler yakarlar. Tapınma için en uygun günün Perşembe olduğunu düşünürler.
Ellora’daki 16 numaralı tapınak Kaylaşa Şiva Tapınağı.
Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, 2002.
Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, 2002.
Maharaştra Eyaleti’nin en çok ziyaretçi çeken yerleri Ellora ve Ajanta’daki taş-oyma anıtlar.
Evrengabad şehri yakınlarındaki Ellora’da 34 tane Budist, Hindu ve Caynacı tapınak var. On iki Budist tapınağının biri hariç hepsi Mahayana mezhebinin manastır tipi yapıları. Bir tane de Hinayana mezhebinin yalnızca tapınma yerinden oluşan yapısı var. 8. yüzyılda Ellora’daki Budist yapıların çoğu Hindu tapınaklarına dönüştürülmüş, stupaların (Buda’nın kutsal eşyalarının korunduğu tümsek yapı) ve Buda heykellerinin yerini Şiva’nın sembollerinden biri olan Lingam (fallik sembol) almış. Ellora’nın 17 Hindu mağarasının duvarları Hindu destanlarındaki konuların işlendiği kabartmalarla kaplı. Bu grubun içinde en muhteşemi, bölgenin baş yapıtı Kaylasa Şiva Tapınağı, dünyanın en büyük monolit yapısı. Adını Şiva’nın Himalayalar’daki ikametgahından alan tapınağın, orası gibi görkemli olması amaçlanmış. Girişin solunda yer alan iki nehir Tanrıçası Ganga ve Yamuna, masif bazalttan bir fil heykeliyle 29 metre yüksekliğindeki piramidal kulesi ile ana bölüm gerçekten görülmeye değer. Tapınak aynı zamanda büyük bir savaş arabasını temsil edecek şekilde yapılmış. Yöredeki Caynacı tapınaklar daha mütevazi yapılar. Ellora, UNESCO Dünya Mirası Listesinde.
Yararlanılan Kaynaklar
- Our World in Colour Ajanta & Ellora, Ed. Caroline Robertson, Gulmohur Press, Hong Kong, 1999.
- Cave Temples of Ancient India Ajanta & Ellora, Pushpesh Pant, Lustre Press, 1998.
Leave A Reply