Fotoğraf: Komşum Totoro, Efsane Kareler
Moskova Film Festivali’nden Başarı Ödülü alan, Miyazaki’nin animatör olarak çalıştığı Çizmeli Kedi’deki (1969) kedi figürü, sonradan Toei’nin maskotu olmuştur.
Miyazaki sekiz yıl çalıştığı Toei’den Takahata ile birlikte ayrılıp A-Production’a girdi. Beraberce yönetmenlik yaptıkları dizi Lupin II (1971, 1972), çok geniş bir izleyici kitlesine sahipti. Sonra başka bir şirkete geçip Heidi’yi yapmaya başladılar. Miyazaki Heidi’nin görsel tasarımından sorumluydu. İsviçreli yazar Johanna Spyri’nin 19. yüzyılda kaleme aldığı Heidi, 52 bölümü ile 35 ülkede popüler bir çizgi film oldu. Ancak Miyazaki 15 bölüm sonra yönetmenliğe geri dönmek isteyerek projeden ayrıldı ve kiralık yönetmen olarak birkaç projede yer aldı.
Studio Topcraft’ta 1984 yılında yaptığı, onu auteur yönetmen yapan ilk filmi Rüzgarlı Vadi’yi çekti. On ayda tamamladığı filmde, insanların doğayı mahvetmeleri ve bununla baş edememelerini anlattı. Başkarakterinin adını Homeros’un Odysseia’sından ödünç aldı: Prenses Nausicaa. Filmin ekolojik yönü kadar kadınları konumlandırışı da çok özeldi. Miyazaki bu tercihini her filmine taşıdı. Klasik manga-anime, çizgi roman-çizgi film geleneğinin aksine doğayı şekillendirmeyi değil, onunla barışmayı öneriyordu. Kadınları edilginleştirmiyor, onları geleneksel anlayışın ötesinde başrole yerleştiriyor, kurtarıcı yapıyordu. Filmin çizimleri için çizgi film yapımcısı, çizer ve yazar Jean Giraud’nun (1938-2012) (Moebius) 1975 yılında yayımladığı Arzach adlı çizgi romanından esinlendiğini söylemişti. Rüzgarlı Vadi çok büyük bir ticari başarı elde etti. Yurtdışı hakları ABD’ye satıldı. Orada filmin yaklaşık 30 dakikası kesilince Miyazaki çok sinirlendi ve uzun süre yurt dışı anlaşması yapmadı.
Miyazaki 1985 yılında Isao Takahata, Yasuyoshi Tokuma ve Toshio Suzuki ile beraber Studio Ghibli’yi kurdu.
1988’de iki küçük kızın umut dolu hikayesini anlattığı Komşum Totoro ile tüm dünyanın gözünde animeyi bir sanata dönüştürdüğünü söyleyebiliriz. Bir ağacın kovuğunda yaşayan Totoro’nun kami olduğu (Şinto inancında dua edilen ruh) düşünülmüştür ama Miyazaki onun bir hayvan olduğunu söyler. 12 kişilik bir animatör ekibiyle hazırlanan Komşum Totoro, küçük kızların büyük işler başardığı bir anlatıdır ve Japonya’da Akira Kurasawa’nın Yedi Samuray’ından (1954) sonra en sevilen ikinci film seçilmiştir.
Hayao Miyazaki, Kafkaokur, Nisan 2021.
Leave A Reply