- Libya, yıl boyunca akan ırmaklardan yoksundur. Sayısız ırmak yatağı, yağışlar sırasında taşkın sularıyla dolar, kısa sürede kurur ama zengin yeraltı su kaynakları vardır.
- Vahalarda ve su kaynakları çevresinde engerek gibi zehirli yılanlar yaşar.
- Kıyı şeridi boyunca sebha denen tuzlu göller vardır. Batı kıyısındaki topraklar da çok tuzludur.
- Her 5-6 yılda bir yaşanan kuraklık bir ya da iki yıl sürer.
- Kabile düzeni hakimdir.
- Arapça resmi dildir.
Kasr el Hac’da yaşayan bir kadın.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- Nüfusun %97’si Sünni Müslümandır.
- Eski kölelerin soyundan gelen Siyahlar özellikle ülkenin Batı kıyısında yaşar.
- İç savaş öncesi önemli bir azınlık olan Mısırlı ve Tunuslu Araplar, geçmişte önemli bir azınlık grubu olan İtalyanlar ve Yahudilerin yerini almıştı.
- İç savaş öncesi bebek ölüm oranı yüksek olmakla birlikte, genel ölüm oranı, dünya ortalamasının altında idi.
- Kişi başına elektrik tüketimi çoğu Afrika ülkesinden daha yüksekti.
- Nükleer enerji tesisleri kurma çalışmaları vardı.
- Balık ve sünger avcılığını daha çok Yunan, İtalyan ve Malta balıkçı tekneleri yürütmekteydi.
- 1980’lerde yapılan büyük yatırımlarla ülkenin hemen her yanına hastane, klinik ve sağlık merkezleri kurulmuştu. Buralarda parasız bakım ve tedavi hizmeti veriliyordu. Avrupa’dan ve Arap ülkelerinden sağlık personeli getirtilmişti.
- Eğitim bütün kademelerde parasız, altı yıllık ilköğretim zorunluydu. Okuryazarlık oranı 1995 yılında %76,2 idi.
Sahra Çölü’nün kuzeyi Ubari Kum Denizi, güneyi Marzuk Kum Denizi olarak adlandırılıyor. Marzuk daha küçük. Biz onu uzaktan gördük.
Grubumuz, Ubari (Awbari) üzerinde yol aldı. Ubari, İsviçre büyüklüğünde. Burada 11 adet göl varmış, bir kısmı kurumuş. Kuruyanlardan tuz elde ediliyormuş. Suları kullanıldığı için göllerin olduğu yerde kamp yaptırmıyorlardı. Kuruyan gölün tuzu ile kum karılarak briket yapılıyordu.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- Ovalarda kumullar ve tuzlu bataklıklar bulunur.
- Fransa’nın üç misli, Türkiye’nin iki mislinden fazla yüzölçümü olan ülkenin %90’ı Sahra içinde kalır. Burası geniş bir alana dağılmış az sayıda vaha dışında çıplak kayaçlardan ve rüzgarla sürüklenen kum örtülerinden oluşur. Kumluk ve taşlık çöller ülkenin esas yüzey örtüsüdür. Kıyı bölgesinin güneyi de yarı çöl görünümlü çayırlarla kaplıdır. Ülkenin güneybatısındaki Fizan bölgesinde kumulların oluşturduğu yükseltiler yaklaşık 160 km uzunluğunda bir sıra biçimini almıştır.
- Gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farklılığı özellikle Sahra’da çarpıcı boyutlardadır. Cifare Ovası’nda el-Aziziye’de, dünyanın gölgedeki en yüksek sıcaklığı (58 derece) ölçülmüştür. Sahra’nın bazı yerlerinde yılın yaklaşık üçte ikilik kısmında hiç yağış olmaz. Fizan bölgesindeki sebha dünyanın en kurak yerleri arasındadır. Güneyden esen ve büyük miktarda kum tozu taşıyan sıcak gıbli (fön) rüzgarı kuraklığı daha da artırır.
- Ülkenin orta kesimi bir dizi volkanik dorukla kaplıdır.
Awbari, Cifare Ovası, Çöl, dünyanın gölgedeki en yüksek sıcaklığı, el-Aziziye, Fizan, fön rüzgarı, gıbli, İtalyanlar, Kasr el Hac, kuraklık, Libya, Libya'nın Okuryazarlık oranı, Marzuk Kum Denizi, Mısırlı Araplar, Müslüman, Nükleer enerji tesisleri, Sahra, Sahra Çölü, sebha, Sünni, Tunuslu Araplar, tuzlu göl, Ubari, Ubari Kum Denizi, Yahudiler
Leave A Reply