
Paris’te Bir Cafe, İlya Repin, 1875.
Fotoğraf: tuttartpitturasculturapoesiamusica.com
1860’ların başında Güzel Sanatlar Akademisi’nden kopan ve Rus üslubunda eserler üretmeye koyulan Gezginler adlı ressam grubunun en parlak üyelerinden biri İlya Repin (1844-1930) idi. Rus milliyetçisi eleştirmen Vladimir Stasov (1824-1906) ressam İlya Repin ile yakın bağlar kurmuştu. Repin, üç yıl Paris’te kaldıktan sonra Rus ulusal ekolünden kopmaya ve İzlenimcilerin etkisini taşıyan bir tarzda resim yapmaya başladı. Repin tablolarını Avrupa’da satmakta güçlük çekti. Tablolarını ne Ruslar ne Fransızlar satın alıyordu. Repin, Paris’in sanat piyasasına giremedi (1).
1870’lerde çoğu Avrupa devletinde zorunlu eğitim sistemine geçilmesiyle okur sayısında hızlı bir artış gerçekleşti. Talep, kitap arzını aşınca kitap piyasasında çeviri trafiği arttı. Edebiyat piyasalarının dışa açılışı, yeni ulusların bağlı oldukları imparatorlukların kültürel hakimiyetinden kurtulmalarını sağladı. Habsburg İmparatorluğu’nda yeni gelişen Çek, Hırvat, Macar ve Sırp edebiyat kültürleri, Alman dili ve edebiyatının hakimiyetini kırmanın bir aracı olarak Fransızca, İngilizce ya da Rusçadan çevrilen eserlere son derece açıktılar. Aynı şey, birbirlerinin edebiyatlarından yaptıkları çeviriler için de geçerliydi; bunların hepsi, Alman edebiyatını okumaya bir alternatifti. 1870’lerde yeni yayın teknolojilerinin gelişmesi, baskı ve dağıtım giderlerinin düşmesiyle dergi sayısı bakımından da hızlı bir yükseliş oldu (2).
Devletler ve ulusal hareketler dehalara sahip çıktılar: Goethe Alman dahi, Dante İtalyan şairdi. Onların yaratıcılığı, ulusal karakterin bir ifadesi, ulusal dilin temeli olarak yorumlandı. 1860’lardan itibaren Avrupa genelde bir ulus inşası ve milliyetçi akım çağı içindeydi. İtalya, Romanya, Almanya gibi yeni ülkeler ortaya çıkarken, Macaristan, Çek toprakları, Sırbistan, Hırvatistan, Polonya, Ukrayna, İrlanda gibi bazı ülkeler çokuluslu imparatorluklardan kopma mücadelesine girişmişlerdi. Avrupa devletleri kültürü, en başta da ulusal edebiyatı yaymayı esas aldı (3).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Avrupalılar, Orlando Figes, YKY, 2020. Sayfa 364, 365.
(2) A.g.e., sayfa 388, 389.
(3) A.g.e., sayfa 416.
Leave A Reply