Milliyetçilik 28

“Göçebe yaşantı eski Türklere pratik ve kıvrak bir zeka ve yeni şartlara uyum yeteneği verdiği gibi; boyuna bağlı olmayı, dışarıdan gelene, yabancıya karşı temkinli olmayı öğretmiştir. “Tanımadığımız bize tehdit oluşturabilir” düşüncesiyle atalarımız, tanımadığına, bilmediğine hep şüpheyle yaklaşmış.” (1).

“Göçebe yaşantıyı geride bırakalı uzun zaman oldu diyecekler için şu bilgiyi paylaşmak isterim: göçebe atalarımız, kısrak sütünden kımız, keçi sütünden kefir ve yoğurt yaparak laktoz oranı düşük, fermente süt ürünleriyle beslenmişler. Bugün nüfusumuzda laktoz intoleransı yüksek seyretmektedir. Bedenimiz binlerce yıldır neyi besin olarak alıyorsa, bugün hala en kolay onu sindirip enerjiye dönüştürmektedir.” (2).

“’Bizden olmayan’a şüpheci yaklaşımımız yüzünden Uluslararası Güven Endeksinde en gerilerdeki ülkelerden biriyiz. Düşük güven oranı, milli gelir, girişimcilik ve pro-aktif davranış üzerinde olumsuz etki gösteriyor.” (3).

Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Bozcaada, 2022.

Edebiyatın serbest dolaşımı gerek yeni gerek eski milliyetçiliğe ve sömürgeciliğe karşı en iyi silah, çünkü edebiyat, çeviride bile, farklı kültürlere erişmemiz için eşsiz bir imkan sağlıyor. Empati yetimizi besleyip zenginleştiriyor. O yüzdendir ki sömürgeciler, milliyetçiler, sansür savunucuları edebiyatın dolaşımına karşı çıktılar ve çıkmaya da devam ediyorlar (4).

Dünya edebiyatı, açık uçlu, tartışmaya açık metinlerin çeviri, değişim ve dolaşım pratikleri olduğu sürece dinamik dünyalar yaratabilir. Dijital ağların türdeşleştirici, farklılıkları indirgemeci ve benmerkezci özellikleri karşısında Öteki’ni değil, diğerini duyan, anlayan ve yeryüzünde bütün canlıların arasında sadece bir tür olduğumuzu bize anımsatan bir işlev taşır. Yerel-küresel, Doğu-Batı gibi ikili karşıtlıkların çerçevesinden çıkabilmek gerekir (5).

Yararlanılan Kaynaklar

(1) Türk’ün Aklı Nasıl Çalışır?, İdil Sevil, Hümanist Kitap Yayıncılık, 2020. Sayfa 103.

(2) A.g.e., sayfa 16.

(3) A.g.e., sayfa 48.

(4) Dünyanın Bütün Okurları, Birleşin!, Martin Puchner, Notos, Ağustos-Eylül 2019. Sayfa 51.

(5) Dünya Edebiyatının Dünyaları, Deniz Gündoğan İbrişim, Notos, Ağustos-Eylül 2019. Sayfa 57, 58.