- 19. yüzyıl sonunda Mısır’ın Feyyum vahasındaki antik nekropolisde ele geçen portreler sahibi öldüğünde mumyasına iliştirilmek için yapılmış.
- Feyyum/Fayum portreleri ölülerin kimliğini gösteriyormuş. Çakal başlı, kıyamet gününde ölülere eşlik edecek olan tanrı Anubis ile yargılanmak için ölümsüz yaşam için diriliş tanrısı Osiris’in yanına giderken ölünün kimliğini göstermek için yapılıyormuş.
- Portre çoğunlukla kişi hayatta iken, kişinin sonsuz hayatını güvence altına almak için yapılıyormuş. Resmi yapmak isimlendirmek, isimlendirilmek ise sürekliliğin garantisi sayılıyormuş. Feyyum ressamı, müşterisini kayda geçirmek için çağrılıyordu.
- Bizans ikonalarının kaynağının Feyyum portre sanatına dayandığı düşünülür.

MS 2. yüzyılın başlarına tarihlenen bir gencin portresi.
Geleneksel Mısır resminde kişiler cepheden görünmez. Çünkü önden görünüş kendi zıddını da mümkün kılar: arkadan görünüşü. Bu yüzden Eski Mısır figürleri profilden resmedilirdi.
Oysa Feyyum portreleri Antik Yunan geleneğinde resmedilmiştir; yüzler gerçek boyuttan biraz daha ufaktır, yüzlerin tamamı ya da dörtte üçü görülür. Bu format pek değişmez.
Feyyum portrelerinin yapıldığı MS 1.-4. yüzyıllarda Mısır bir Roma eyaletiydi. Portreleri yapanlar ise Büyük İskender’in fethi sırasında Mısır’a yerleşen Yunanlardı. MÖ 4. yüzyılda yaşamış büyük Yunan usta Apelles’in doğalcı tekniğini kullanmışlardı.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Puşkin Müzesi, Moskova, 2018.

MS 2. yüzyılın sonuna tarihlenen Mor Elbiseli Kadının Portresi.
Feyyum portrelerinin yapıldığı dönemde Mısır bir Roma eyaleti olduğu için poz verenlerin giysileri, saç biçimleri, mücevherleri Roma’daki son modaya uygun seçilirdi.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Puşkin Müzesi, Moskova, 2018.
Leave A Reply