MÖ 1950-1750
- Paranın, MÖ 7. yüzyılda Lidyalılar tarafından icat edildiği düşünülüyor. Asur para birimleri Şekel ve Mina’yı Hititler de kullanmıştır. 60 Şekel, 1 Mina eder. Tabletlerden, Asur kolonileri döneminde para darp edilmediğini; para biriminin karşılığının madenin kendisi olduğunu öğreniyoruz.
- Ele geçen çömlekçi çarkında yapılmış ilk seramik örnekler de bu dönemdendir. Kuş ve hayvan şekilli rhyton/ritonlar (antik dönemin içki kapları veya antik dönemde dini törenlerde kullanılan kaplar) çok güzeldir.
- Fildişi eserler Anadolu arkeolojisinde tanınmaya bu çağda başlar.
- Ticaretin büyük bir zenginlik yarattığını inşa ettikleri dört katlı evlerden ve gömülürken gözlerine altın varaklar bantlamalarından biliyoruz.
- Satışa sunulacak malların depolandığı odalar genellikle evin çatısı altında olurdu. Tüccarların evlerinde, tüm ekonomik faaliyetlerinin yazılı olduğu belgelerin tutulduğu arşiv odaları da olduğu, tabletlerin kapların, ağaç sandıkların, hasır ve çuvalların içinde raflarda saklandığı biliniyor.
- Hitit Devleti’nin kurulması ile Anadolu’da Asur ticareti önemini yitirmiş ve ticaret Levant’a kaymış, bir dizi kentin yükselme devri başlamıştır. Asur hızla güç kaybetti ve sonra da Babilli Hammurabi’nin genişlemekte olan imparatorluğuna katıldı. Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda serpilen kentlerin çoğu bir daha toparlanamayacakları bir çöküşe geçtiler.
- MÖ 18. yüzyılın ikinci yarısında Kaneş yakılıp yıkılır. Mari, Babil Kralı Hammurabi tarafından yıkılır. Böylece iki önemli ticaret ağı ortadan kalkmış olur. MÖ 16. yüzyılın başlarında Babil ve Halep, Hitit saldırılarına uğrar. Sonrasında Hitit Devleti zayıflar ama MÖ 1400’den sonra yeniden güçlenir ve bir imparatorluğa dönüşür.
- MÖ 2. binyılın ilk yüzyıllarında başlayan farklı devletlerin kralları, üst düzey saray görevlileri arasındaki hediyeleşme, MÖ 1400’den sonra devletlerarası diplomasinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmişti. Gönderilen hediyeler, teslim alınırken tartılır, kalitesi kontrol edilirdi. Hatta bazen beğenilmez, şikayet edilirdi!
- Asur Ticaret Kolonilerinin sonları, bir görüşe göre büyük bir yangınla gelmiş, bir diğer görüşe göre ise Hititlerin onları Anadolu’dan sürmesiyle olmuştur. Geç Hitit Çağı’nda, MÖ 700’de, Asurlular silik bir şekilde bir kez daha tarih sahnesine çıkarlar. Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nın sona ermesinden sonra Orta Anadolu’da merkezi birliği sağlayan Hitit uygarlığı, bu dönemden pek çok şey devralmıştı.
ASUR TİCARET KOLONİLERİ İçin Yararlanılan Kaynaklar
Kapalıçarşı, Önder Küçükerman ve Kenan Mortan, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2007.
Çivi Yazısı, Selen Hırçın, Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 2000.
Uluslararası Ticaret Merkezi Kültepe Kaniş, Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, Aktüel Arkeoloji, Eylül-Ekim 2013.
Eski Asur Ticaret Kolonileri Devrinde Anadolu’da Asurlu Tüccarlara Tanınan İmtiyaz ve Sağlanan Kolaylıklar, Prof. Dr. Cahit Günbattı, Aktüel Arkeoloji, Eylül-Ekim 2013.
Eski Asurlu Tüccarların Miras Bırakma Anlayışları, Prof. Dr. İrfan Albayrak, Aktüel Arkeoloji, Eylül-Ekim 2013.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni Koruma ve Yaşatma Derneği yayını.
Hititler ve Hitit Çağında Anadolu, J. G. Macqueen, Arkadaş Yayınevi, 2015.
Geç Tunç Çağında Küreselleşme, Prof. Dr. Ünsal Yalçın, Aktüel Arkeoloji, Mayıs-Haziran 2013.
MÖ 2. Binde Ticaretin İşleyişi, Emre Kuruçayırlı, Aktüel Arkeoloji, Mayıs-Haziran 2013.
Hitit Devletinde Ticaret, Dr. Metin Alparslan, Aktüel Arkeoloji, Mayıs-Haziran 2013.
Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Ulaşım ve Haberleşme, Tülay Şahin, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Leave A Reply