Shang (Şang ya da Yin) Hanedanı (MÖ 1600-1046 yaklaşık)Xia Kabilesi’nin komşusu Shang Kabilesi yaklaşık olarak MÖ 16. yüzyılda komşu kabilelerle ittifak yaparak gücü ele geçirdi. Shang Hanedanı Çin’in çok büyük bir bölümüne egemen olamadı ama çok derin etki bıraktı, geliştirdiği teknoloji ve süsleme motifleri Yangzte Vadisi boyunca yaygın olarak benimsendi.
Shang döneminde, tekerlekli araçlar yaygınlaştı, savaş arabalarını ve kraliyet arabalarını çekmek için at koşum hayvanı olarak kullanılmaya başlandı. Birçok müzik aleti bu dönemde icat edildi. Gökbilimciler gözlem yaptılar. Çanak çömlek, boynuz, yeşim ve diğer taşlar ve tunç üzerine kazınmış yazıtlarla korunmuş olan bir yazı sistemi geliştirdiler. Bu dönemde deniz kabukları para olarak kullanıldı. Shang kentleri, sıkıştırılmış topraktan yapılma kalın surlarla korunuyordu (1).

Shang Hanedanı baş şehrinin kalıntıları bize 25 kilometre karelik bir kentten haber veriyor. Şehrin oblong bir planı ve sur içinde bir iç bir de dış şehir olduğunu görüyoruz. İç şehirde Hanedanın ve Shang asillerinin yaşadığı saray izleri bulunmuş. Buranın etrafını çeviren surun uzunluğu 7 kilometre imiş. Dış şehirde ise orta halli ailelerin ve halkın konutları; gömü alanı, kölelerin çalıştırıldığı metal, seramik ve kemik üzerine işleme yapılan işlikler yer almaktaymış. Shang Hanedanı’nın yerleşim bölgesi Sarı Nehir (Huanhe) Vadisi, uzun süreli başkentleri Anyang idi.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Henan Müzesi, ÇHC., 2017.
3000 yıldan uzun süre toprak altında kalmış son Shang başkenti Anyang’dan geçen Huanhe Nehri’nin iki yakasında yüzyılı aşkın süredir yapılan kazılarla sarayların, tapınakların, asillere ait gömütlerin, işliklerin, konutların izlerine ulaşılmıştır. Kazılarda ayrıca bronz, seramik, yeşim taşı, taş, kemik, deniz kabuğundan yapılma binlerce ürün ele geçmiştir. Yüz bin parçadan fazla da kaplumbağa kabuğu bulunmuştur (2).

Shang dönemine ait bu derin tunç kap, Shang başkentinin hemen dışında 1982 yılında bulundu. Çıkartıldığında içinde bazıları iç içe bazıları yan yana 13 tunç kap vardı.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Henan Müzesi, ÇHC., 2017.
Büyük tunç ayin kapları yaptılar. Şarap kaseleri, silahları eşsiz kalitedeydi. İnşaat ve üretimde köle emeği kullandılar. Hükümdar öldüğünde eşyaları ve köleleriyle birlikte gömülüyordu. Öte dünyada onlara ihtiyaç duyulacağı düşünülüyordu. Büyük mezar odalarında bulunanlar dönemin gücünü göstermektedir. Shang hükümdarı tanrı Di’ye ve atalara tapınma ayinlerinde rahiplik görevi de yapardı. Zulüm gören köleler savaşta düşman Zhou Kralı Wu’nun tarafına geçince Shang’lar yenildi. Zalim ve baskıcı son Shang hükümdarı sarayını ateşe vererek intihar etti (3).
Shang Hanedanı döneminde bronz kaplar üzerine yapılan desenler.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Henan Müzesi, ÇHC., 2017.

Geç Shang Hanedanı dönemine (MÖ 1300-1046) ait bronz şarap kapları 1976 yılında Anyang’da mezarda bulunan eserlerden iki örnek.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Henan Müzesi, ÇHC., 2017.
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Kısa Çin Tarihi, Gordon Kerr, Say Yayınları, 2021. Sayfa 19, 20.
(2) Henan Müzesi bilgilendirme tabelaları.
(3) Kısa Çin Tarihi, sayfa 20, 21.
Leave A Reply