Macaristan‘ın başkenti Budapeşte’de Tuna Nehri‘nin batı yakasına yerleştirilen, şimdi paslanmış altmış demir ayakkabı bir Holokost anıtıdır.
II. Dünya Savaşı sırasında 1944 sonu 1945 yılı başlarında Macar faşist partisinin milislerinin izlediği politikalar sonucu Budapeşte’deki Yahudileri Tuna Nehri kıyısına getirdiler. Erkek, kadın ve çocuklardan oluşan gruba ayakkabılarını ve giysilerini çıkartmaları ve yüzlerini suya dönmeleri söylendi. Daha sonra yakın mesafeden vurularak Tuna’ya düşüp gözden kayboldular.
Türk asıllı Macar yönetmen Can Togay, heykeltıraş Gyula Pauer ile birlikte bu anıtı 2005’te gerçekleştirdi ve anıt, çeşitli ödüllere layık görüldü.
Fotoğraf: Arka Güverte
“Avusturyalılar Hitler Almanya’sı nüfusunun yüzde 8’ini oluşturmalarına karşın, Shoah’ta ölen Yahudiler’in yarısı, Avusturya Ölüm Kampı kumandanlarının direktifleriyle öldürüldüler: Stangl, Fritsch, Gerbing, Burger, Seidl, Globocnik, Sommern, Frankenegg, Murer, Roschmann, Eichmann. Hitler de I. Dünya Savaşı’ndan önce esin kaynağını Viyana’da bulmuştu. Gerçekten, imparatorluğun dışındaki gelişmelerden de Habsburglar sorumlu tutulmalı. Bolşeviklere finans sağladıklarını biliyor muydun? Rus monarşisinin istikrarını bozmak istiyorlardı bu yüzden Troçki’ye yazılarını basması için yardım ettiler. Stalin de burada kalmıştı. Lenin, Çekoslavakya’daydı. Bu yüzyılın ilk on dört yılında ekilen tohumlar ne kadar insanı yok etti? Elli milyon? Yüz milyon?…” “Avusturyalılar’ın kolayca vazgeçmeyecekleri bir şiddet mirasları var.”
Görünmez Mimari, Steven Kelly, Gendaş A.Ş., 1998. Sayfa 95, 98.
**
Freudcu psikoseksüel gelişim kuramı, oral, anal ve fallik evrelerden oluşur. Michael Sebek, totaliter rejim altındaki yaşamı gelişimsel olarak ilkel bir “anal dünya”ya gerileme olarak görür.
Körü Körüne İnanç, Vamık D. Volkan, Okuyan Us Yayınları, 2005. Sayfa 422.
**
Ülkelerin demokrasi karnesiyle internet özgürlükleri birbirine paralel ilerliyor. Haber alma ve ifade özgürlüğü kısıtlandığı gibi, ekonomik fırsat eşitsizlikleri de söz konusu oluyor. Çin, sekiz yıldır olduğu gibi 2022’de de internet özgürlüklerinde en kötü skora sahipmiş. (Ama araştırmayı yapan şirket ABD’li ve üstelik şirketin Amerikan devletine göbek bağı var.) En özgür ülke ise İzlanda. İnternet özgürlükleri dünya genelinde 12 yıldır gerilemekte imiş. En hızlı erime Rusya, Myanmar, Sudan ve Libya’da gözlenmiş. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 53 ülkede internette beyan ettiği fikirleri yüzünden hapis yatanlar bulunuyor. Türkiye, 100 üzerinden aldığı 32 puanla özgür olmayanlar grubuna girmiş. Araştırma kapsamındaki 70 ülkenin 47’sinde erişime engelli hizmet ya da siteler varmış. Çin ve Rusya, kendi kapalı devre internetini kurma çabası içindeymiş.
Siyasetin İnternet ile Savaşı Vites Yükseltiyor, M. Serdar Kuzuloğlu, Oksijen, 21-27 Ekim 2022.
Leave A Reply