- Ev tipi mezarlar, doğrudan kayaya oyulmuştur. Bir, iki ya da üç katlı olabilirler. Sürgülü kapı, mezar odasına açılır. Bazılarının dışında, bazılarının içlerinde kabartmaların bulunduğu revaklar vardır. Bu mezarlar, genellikle erken dönem mezarlardandır.
Fethiye’deki Amyntas Kaya Mezarı ve hemen doğusundaki dik yamaç cephesindeki bu mezarlar, Likya’nın metal ve ahşap işçiliği hakkında bilgi veren en iyi örnekler olarak kabul edilmektedir. Şehrin simgesi olan bu mezar grubunun bazı sütunları doğal etkenler sonucu kopmuştur.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- Anadolu’nun hemen her yerinde kaya ya da taş kesme mezarların örneklerine rastlanır ama hiçbir bölge Likya yöresi kadar zengin değildir.
- Günümüzde, mezar yapılarıyla büyük benzerlikler taşıyan, tahıl saklamada kullanılan ambarlar birçok köyde hala mevcuttur.
- Tek başına duran tapınak biçimli mezarlar, Yunan tapınağı formundadır. İki ya da daha fazla sütunlu bir tapınak cephesi ile mezar odasına giden bir kapının açıldığı bir revaktan oluşur. Ölüler, bu odada yer alan sıralara konurdu. Bilinen en eski tapınak tipi mezar Ksanthos’taki Nereidler Anıtı’dır (MÖ 380). Ama çoğu, Roma dönemine aittir.
Amyntas Kaya Mezarı.
Fethiye’deki en ünlü kaya mezarı, Hermapius’un oğlu Amyntas’ın mezarıdır. MÖ 4. yüzyıla tarihlenen bu mezar, İon düzenli bir tapınak cephesinin kayaya yansıtılmış biçimidir. Sütunları, kaya yontularak şekillendirilmiştir. Mezarın sağında ve solunda üçer tane yuvarlak rozet vardır. Sağdakiler, ana kaya arasında biriken yağmur suyunun tahribatı ile zarar görmüştür. İon tarzı sütunların üzerinde iki kademeli arşitrav ve onun da üzerinde diş kesimi yer almaktadır. Dört ana panele ayrılmış kapı tasviri üzerinde çivi betimlemeleri vardır.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
- Heroon ya da piliyeli mezar denen, tek başına duran çok büyük mezarlar, genelde, anıtsal bir kaidenin üzerinde, bir manzaraya bakacak şekilde yükselirlerdi. Antik dünyanın yedi harikasından biri sayılan Halikarnas Mozolesi (Anıt Mezarı), MÖ 355-353 yılları arasında Karia’nın Pers satrapı olan Mausolos adına karısı ve kız kardeşi Artemisia tarafından inşa edilen bir anıt mezardır. Mozole kelimesinin bu kralın adından geldiği düşünülür. Bu mozolenin parçaları da British Museum’dadır ama yine aynı müzede sergilenmekte olan Nereidler Anıt Mezarı gibi yekpare bir görünüm vermemektedir. Satraplık, Perslerin Asurlulardan aldıkları bir mirastır: İmparatorluklarını eyaletler ve bunlara atadıkları sadık satraplar yani valilerle yönetirlerdi. Her satrap, hüküm sürdüğü toprakların adeta kralıydı. Anadolu’daki Pers satraplıklarının merkezi Daskyleion (Hisartepe – Manyas) idi.
- Yüzlerce mezar yapısı, ölü gömmenin Likya dini inançlarında büyük yer tuttuğunu gösterir.
- En iyi mezar kabartmaları, en erken olanlarıdır. Bu süslemeler genelde, ölen kişinin hayatını betimleyen kabartmalar olabildiği gibi, mitolojik öyküler, hayvan tasvirleri de olabilir. MS 3. yüzyıl ve sonrasına tarihlenen figürler oldukça kabadır. Likya’nın bir zamanlar yaban hayatı yönünden zengin olduğunu da mezarlardaki av sahnelerinin çokluğundan anlıyoruz.
- Zengin mezar heykeltıraşlığı işlerinde Yunan sanatçıların ve onların yetiştirdikleri yerli sanatçıların çalıştığı düşünülmektedir.
Leave A Reply