Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2019.
- Antalya’nın Demre ilçesinde bulunan, Likya Birliği’nde önemli bir kent olan Myra’nın limanı Andriake, MÖ 197’de Selevkos Kralı III. Antiokhos’un filosuyla buraya gelmesiyle bilinmektedir. Kral, Anadolu kıyılarındaki Ptolemaios’ların elindeki yerleri zapt ederek Andriake’ye gelmiştir.
- Roma İmparatoru Traian (98-117), Myra’da kalmış, limanın iyi bir şekilde planlanması gerektiğini belirtmiştir. Ancak uygulama İmparator Hadrianus döneminde (117-138) olmuştur.
- Ancak liman zamanla Andriakos / Kokarçay’ın taşıdığı alüvyonlarla dolmuş ve günümüzde neredeyse bataklık halini almıştır.
- Andriake ören yerinde iki kilisenin, bir hamamın, liman agorasının, sarnıcın, mureks işliklerinin, tahıl deposunun, agoranın yakınında bir sinagogun, liman yapılarının ve onurlandırma anıtlarının izlerine rastlanmıştır.
Andriake’de bulunan, Geç Roma Dönemi’ne, MS 4.-5. yüzyıla ait mermer bir menorah levhası, Likya’da ilk bulunan Yahudi tapınağına aittir. Bu sinagog, 2009 yılında yapılan Myra-Andriake kazılarında keşfedilmiştir. Levhanın ortasında yedi kollu Musevi şamdanı menorah, sağ yanında boynuz borazan şofar, ve sol yanında ise bitkisel sembolizasyon, etrog (bir cins turunçgil) ve lulav (palmiye dalı) işlenmiştir. (Etrog ve lulav, adas (mersin ağacı dalı) ve arava’nın (söğüt dalı), Sukot Bayramından önce edinilmesi gerekir). Üstteki silmede üç satırlık bir yazıt vardır. Bu buluntu, ilk kez Yahudi varlığına ilişkin mimari ikonografik bir kanıttır. Andriake limanında keşfedilen sinagog Ostia ve Selanik’teki gibi bir sahil sinagogudur. Hem limandaki Yahudi topluluğuna hem de limana ticaret için gelen Musevilerin kullanımına yöneliktir.
2012 yılında Limyra’daki kazılarda da bir sinagog ortaya çıkarılmıştır.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Likya Medeniyetleri Müzesi, 2019.
Leave A Reply